Każdy grzybiarz wie, że najlepszy moment na wypad do lasu to czas po deszczu. Ale czy naprawdę już po dwóch dniach można liczyć na pełne kosze borowików, podgrzybków czy koźlarzy? A może trzeba poczekać nieco dłużej, aż grzybnia „zaskoczy”? Naukowcy potwierdzają, że proces wzrostu grzybów zależy od kilku kluczowych czynników: wilgotności gleby, temperatury oraz kondycji samej grzybni.
Dlaczego deszcz „uruchamia” grzyby?
Grzyby w lesie to wierzchołek całego podziemnego systemu. Grzybnia, rozwijająca się w glebie, czeka na sygnał środowiskowy do wypuszczenia owocników. Tym sygnałem jest wilgoć. Gdy ziemia zostanie mocno nasączona wodą, grzybnia zaczyna intensywnie transportować składniki odżywcze, co prowadzi do błyskawicznego pojawienia się kapeluszy.
Badania opublikowane w Forest Research Institute Malaysia pokazują, że niektóre gatunki mogą wykształcić owocnik w ciągu zaledwie 72 godzin od momentu rozpoczęcia tzw. stadium button stage. Z kolei publikacje w ScienceDirect wskazują, że cykl owocnikowania zależy od utrzymania wilgotności i temperatury w zakresie 15–20°C.
Po ilu dniach od deszczu pojawiają się grzyby?
Nie ma jednej odpowiedzi, bo to zależy od gatunku i pogody. Jednak można wyróżnić pewne schematy:
- 1–2 dni po deszczu – pierwsze młode owocniki (np. maślaki, niektóre gatunki blaszkowe).
- 3–5 dni po deszczu – największe szanse na spotkanie borowików, koźlarzy i podgrzybków.
- 7–10 dni po deszczu – pełny wysyp, jeśli pogoda utrzymuje się wilgotna i umiarkowana.
Co wpływa na tempo wzrostu grzybów?
Tempo wzrostu grzybów w lesie zależy od wielu czynników:
- Temperatura – najkorzystniejsza to 15–20°C. Poniżej 10°C rozwój spowalnia, a powyżej 25°C owocniki mogą się wysuszać.
- Wilgotność gleby – deszcz musi trwale nawilżyć ściółkę. Krótka ulewa w czasie upału nie wystarczy.
- Rodzaj lasu – w borach iglastych często szybciej pojawiają się podgrzybki, w liściastych – koźlarze i borowiki.
- Kondycja grzybni – po długiej suszy nawet obfite opady nie gwarantują natychmiastowego wysypu.
Kalendarz grzybiarza – kiedy grzyby w lesie?
Tabela: Kiedy grzyby w lesie – kalendarz sezonowy
| Miesiąc | Najczęściej spotykane gatunki | Uwagi |
|---|---|---|
| Kwiecień – Maj | Smardze, piestrzenice, czernidłaki | Wczesne gatunki w ciepłe wiosny |
| Czerwiec | Kurki, koźlarze, pierwsze borowiki | Początek sezonu, zależy od opadów |
| Lipiec | Maślaki, podgrzybki, borowiki, kanie | Wysyp po letnich burzach |
| Sierpień | Borowik szlachetny, rydze, kurki | Stabilny wysyp, szczególnie po opadach |
| Wrzesień – Październik | Borowiki, podgrzybki, gąski, opieńki | Największy wysyp w Polsce |
| Listopad | Gąski zielonki, boczniaki, zimówki | Koniec sezonu, tylko odporne gatunki |
Dlaczego grzyby czasem nie rosną mimo deszczu?
Często grzybiarze narzekają, że mimo intensywnych opadów las pozostaje pusty. Przyczyny to m.in.:
- susza w głębszych warstwach gleby,
- zbyt wysokie temperatury po opadach,
- osłabienie grzybni po poprzednim wysypie.
Grzyby nie są roślinami – ich cykl jest bardziej skomplikowany i podporządkowany nie tylko pogodzie, ale także biologii samej grzybni.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Kiedy grzyby w lesie po deszczu?
Najczęściej po 3–5 dniach, choć pierwsze owocniki mogą pojawić się już po 1–2 dniach.
Czy grzyby rosną tylko jesienią?
Nie. Sezon zaczyna się już wiosną (smardze), trwa latem i osiąga szczyt jesienią.
Które grzyby pojawiają się najszybciej po opadach?
Zwykle maślaki, kurki i niektóre gatunki blaszkowe.
Kiedy są największe wysypy w Polsce?
Najczęściej we wrześniu i październiku, gdy pogoda jest wilgotna i umiarkowana.
Dlaczego po deszczu nie zawsze są grzyby?
Bo potrzebna jest też odpowiednia temperatura i czas na rozwój owocników.
Czy można przewidzieć wysyp grzybów?
Tak, śledząc prognozy pogody, opady i fazy sezonu.
Jak szybko rosną grzyby w sprzyjających warunkach?
Nawet kilka centymetrów w ciągu jednej nocy.
Czy w lesie liściastym i iglastym grzyby rosną tak samo?
Nie, różnią się gatunki – w liściastych dominuje borowik szlachetny, w iglastych podgrzybki.
Kiedy kończy się sezon na grzyby?
Zwykle w listopadzie, choć zimówki i boczniaki można spotkać zimą.
Czy małe opady wystarczą, by ruszył wysyp?
Jeśli gleba była wcześniej wilgotna – tak, ale po długiej suszy potrzebne są długotrwałe deszcze.
Źródła naukowe
- Effect of climatic and soil moisture conditions on mushroom yield — Karavani, 2018. ScienceDirect
- Winter Rains Leave Forests Flush With Fungi — KQED Science. KQED
- The effects of weather on fungal abundance and richness — Talley et al. PubMed Central
- Impacts of global climate change on mushroom productions — Guo et al., 2025. ScienceDirect
- Soil microclimate changes affect soil fungal communities — Castaño et al., 2018. Wiley Online Library
Warto wiedzieć:
ZANIM PÓJEDZIESZ DO LASU! Niezbędnik grzybiarza – jadalne i trujące sobowtóry
