„Growth and death of bacteria and fungi underlie rainfall …” – badanie soil microbiology. Pokazuje, że po nawodzie (reaktywacji gleby po okresie suszy) wzrost nowych populacji grzybów jest zauważalny między 24 a 168 godziną (czyli od 1 do 7 dni) od momentu, kiedy gleba zostanie mocno zawilgocona.
W publikacjach dotyczących wpływu warunków pogodowych i wilgotności gleby na plon grzybów (np. Effect of climatic and soil moisture conditions on mushroom yield) – wskazywane jest, że wilgotność i temperatura znacząco przyspieszają lub opóźniają moment, kiedy grzyby się pojawiają i rozwijają.
Można więc stwierdzić, że:
- Jeżeli warunki są bardzo dobre (gleba wilgotna, temperatura umiarkowana, podłoże bogate, brak suszy, gotowa grzybnia), to po upływie około 1-3 dni od deszczu można zacząć widzieć widoczne owocniki (małe kapelusze, młode formy).
- Ale dla niektórych gatunków i w mniej korzystnych warunkach ta karta może być odroczona — 5, 7, a nawet 10 dni po deszczu.
Jak szybko rosną grzyby po deszczu? Naukowcy tłumaczą, co dzieje się w lesie po dwóch dniach
Po obfitych opadach wielu grzybiarzy zadaje sobie pytanie: kiedy najlepiej ruszyć do lasu na poszukiwanie pierwszych okazów? Czy już po dwóch dniach od deszczu widać wysyp borowików, koźlarzy i podgrzybków, czy trzeba uzbroić się w cierpliwość? Najnowsze badania naukowe potwierdzają, że wzrost owocników jest procesem błyskawicznym, ale zależnym od szeregu czynników środowiskowych.
Dlaczego deszcz „budzi” grzyby?
Grzyby to organizmy, których właściwa część – grzybnia – rozwija się w glebie. Owocniki, które zbieramy, są tylko krótkotrwałymi strukturami służącymi do rozmnażania. To właśnie deszcz uruchamia mechanizmy rozwoju owocników. Gdy gleba nasiąknie wodą, grzybnia zaczyna intensywnie pompować wilgoć i składniki odżywcze, co prowadzi do błyskawicznego formowania kapeluszy i trzonów.
Ile dni po deszczu pojawiają się pierwsze grzyby?
Według badań opublikowanych w Forest Research Institute Malaysia oraz analiz naukowców zajmujących się mikologią gleby, pierwsze młode owocniki mogą pojawić się już po 24–48 godzinach od intensywnych opadów. Jednak pełne stadium dojrzałości – czyli grzyby gotowe do zebrania – osiągają zazwyczaj po 3–5 dniach.
Co wpływa na tempo wzrostu?
Tempo wzrostu grzybów zależy od kilku kluczowych czynników:
- Temperatura – optymalna to 15–20°C. Zbyt chłodno spowalnia rozwój, a upały mogą go zahamować.
- Wilgotność gleby – jeśli ziemia przeschnie zaraz po deszczu, grzybnia nie zdąży zainicjować owocników.
- Rodzaj gatunku – np. borowiki i koźlarze potrzebują kilku dni, podczas gdy niektóre gatunki blaszkowe pojawiają się szybciej.
- Stan grzybni – jeśli była osłabiona suszą, proces wzrostu może się wydłużyć.
Dlaczego grzyby rosną tak szybko?
Owocniki grzybów to struktury w większości zbudowane z wody. Gdy grzybnia ma zapewnione idealne warunki, potrafi w ciągu kilkudziesięciu godzin wypchnąć ku powierzchni w pełni wykształcony kapelusz. W badaniach laboratoryjnych zanotowano nawet wzrost grzyba o kilka centymetrów w ciągu jednej nocy. To tłumaczy, dlaczego po deszczu las potrafi zmienić się nie do poznania.
Kiedy najlepiej iść na grzyby po deszczu?
Praktyka i obserwacje grzybiarzy pokazują, że najlepszy moment to 3–7 dni po intensywnych opadach. Wtedy owocniki są już dobrze wykształcone, a wysyp potrafi być naprawdę obfity. Warto jednak ruszyć do lasu także szybciej – aby znaleźć młode, jędrne egzemplarze, które są najbardziej cenione w kuchni.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak szybko rosną grzyby po deszczu?
Pierwsze owocniki mogą pojawić się już po 1–2 dniach, ale pełny wysyp zazwyczaj następuje po 3–5 dniach.
Czy po każdym deszczu rosną grzyby?
Nie. Krótki opad w czasie upału może nie wystarczyć. Potrzebne są obfite deszcze i stabilna wilgotność gleby.
Które grzyby pojawiają się najszybciej?
Niektóre gatunki blaszkowe i maślaki potrafią wyrosnąć szybciej niż borowiki czy koźlarze.
Czy temperatura ma duże znaczenie?
Tak, bo grzybnia najlepiej rozwija się przy 15–20°C. Zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura hamuje wzrost.
Czy widać wzrost grzyba w ciągu jednej nocy?
Tak – w optymalnych warunkach grzyb potrafi urosnąć nawet kilka centymetrów w ciągu kilku godzin.
Czy grzyby rosną szybciej w lesie iglastym czy liściastym?
Tempo zależy bardziej od wilgotności gleby i gatunku grzyba niż od rodzaju lasu.
Kiedy są największe wysypy w Polsce?
Najczęściej we wrześniu i październiku, po serii deszczowych dni.
Czy można przewidzieć wysyp grzybów?
Tak, obserwując prognozy pogody i wilgotność gleby – doświadczeni grzybiarze potrafią przewidzieć idealny moment.
Dlaczego grzyby czasem pojawiają się masowo, a czasem wcale?
To efekt współdziałania temperatury, wilgotności, kondycji grzybni i długości dnia.
Czy grzyby pojawią się również po mniejszych opadach?
Tak, jeśli ziemia była już wcześniej wilgotna. Po długiej suszy nawet mocny deszcz może nie wystarczyć.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25000748
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168192317303441
Warto wiedzieć:
Kania czy muchomor sromotnikowy? Jak odróżnić i nie pomylić w lesie
Siedzuń sosnowy (kozia broda) – Sparassis crispa – opis i występowanie
Polujesz na kozaki? Nie chodź na oślep. Wypatruj tych drzew, a nie wrócisz z pustym koszem.
Jak zasiać leśne grzyby w ogrodzie? Opis krok po kroku
ZANIM PÓJEDZIESZ DO LASU! Niezbędnik grzybiarza – jadalne i trujące sobowtóry
