Gnojówki roślinne – dar natury, który czas odkryć na nowo

Gnojówki roślinne: W świecie, w którym tempo życia coraz bardziej oddala nas od natury, łatwo zapomnieć, że wszystko, czego potrzebujemy do zdrowego życia – nie tylko jako ludzie, ale także jako ogrodnicy – często rośnie tuż obok nas. Dziko rosnące rośliny, które mijamy codziennie, nieświadomi ich wartości, mają ogromny potencjał. Są to naturalne skarbnice substancji czynnych, wykorzystywane od wieków w medycynie ludowej i obecnie w farmaceutyce oraz przemyśle suplementacyjnym. Pokrzywa, żywokost, skrzyp, mniszek, glistnik czy czarny bez – każda z tych roślin niesie w sobie właściwości, które wspierają zdrowie człowieka, ale też… zdrowie gleby i roślin uprawnych.

W erze marketów budowlanych, gotowych mieszanek nawozowych i “bio” produktów w kolorowych opakowaniach, zapominamy, że natura sama oferuje nam alternatywy – często skuteczniejsze, zdrowsze i całkowicie darmowe. Wystarczy po nie sięgnąć, poświęcając odrobinę czasu, by poznać i zrozumieć ich działanie.

Niniejszy artykuł to początek Encyklopedii Gnojówek Roślinnych – żywego, rozwijanego zbioru sprawdzonych przepisów na naturalne nawozy płynne, które z powodzeniem zastąpią wiele sklepowych preparatów. Wszystkie prezentowane tu gnojówki zostały przetestowane i regularnie stosowane przez autora, zarówno w przydomowym warzywniku, jak i w ogrodzie ozdobnym. Są to doświadczenia z pierwszej ręki, poparte obserwacją efektów ich działania na pomidorach, papryce, ogórkach, dyniach, marchwi, fasoli, arbuzach, drzewach owocowych, a także wśród roślin rabatowych – funkii, hortensji, rododendronów czy traw ozdobnych.

Nie jest to więc kolejny przepisowy poradnik oderwany od praktyki, lecz żywy dokument ogrodniczego doświadczenia – z ziemią pod paznokciami, obserwacją roślin w cyklu sezonów i uważnością na to, co działa najlepiej.

Zapraszam do odkrywania tej naturalnej alchemii razem ze mną. Encyklopedia będzie sukcesywnie poszerzana o kolejne rośliny – zarówno te dobrze znane, jak i te nieco zapomniane, które wciąż czekają na swoje miejsce w nowoczesnym, świadomym ogrodnictwie.

Gnojówka z pokrzywy – szybki i zdrowy wzrost upraw

Nie bez powodu to właśnie pokrzywa otwiera listę najcenniejszych roślin wykorzystywanych do tworzenia naturalnych gnojówek. Rośnie wszędzie – na skrajach pól, w zaroślach, przy płotach – i chociaż często traktowana jest jak uciążliwy chwast, dla ogrodnika to prawdziwe zielone złoto. Gnojówka z pokrzywy to niezrównany eliksir wzrostu – szczególnie na początku sezonu, kiedy rośliny potrzebują solidnego zastrzyku energii do intensywnego rozwoju zielonej masy.

To dzięki niej nasze pomidory, papryki, ogórki, dynie czy rośliny ozdobne pną się ku górze, nabierając siły, zanim rozpoczną kwitnienie i owocowanie. Kluczem jest tu azot – pierwiastek odpowiedzialny za bujny wzrost liści i łodyg – ale pokrzywa dostarcza także innych cennych mikro- i makroelementów, takich jak: żelazo, fosfor, magnez, wapń, potas, siarka oraz szereg związków wzmacniających naturalną odporność roślin. To uniwersalny i bezpieczny nawóz dla większości upraw, który naprawdę działa – i to całkowicie za darmo, wystarczy wyciągnąć rękę.

Jak przygotować gnojówkę?

Opis krok po kroku:

• Zbierz świeże, młode części rośliny (np. liście, łodygi – bez korzeni lub nasion jeśli trzeba).
• Posiekaj je i umieść w plastikowym, drewnianym lub kamionkowym pojemniku (unikaj metalu).
• Zalej wodą (najlepiej deszczówką) w proporcji 1 kg roślin na 10 litrów wody.
• Przykryj siatką lub gęstym materiałem (by zapobiec owadom), ale umożliw przepływ powietrza.
• Codziennie mieszaj. Gnojówka zacznie fermentować, co wiąże się z intensywnym zapachem.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

Zazwyczaj po 15–30 dniach, w zależności od temperatury otoczenia (ciepło przyspiesza proces). Gnojówka jest gotowa, gdy przestanie się pienić i ma ciemnobrązowy kolor oraz intensywny zapach.

Jakie rośliny można nią zasilać?

Lista warzyw, owoców i roślin ozdobnych, które najlepiej reagują na dany typ gnojówki. Przykładowo dla pokrzywy:

• Warzywa liściaste (sałata, kapusta, szpinak)
• Pomidory, papryka, ogórki, dynia (do fazy kwitnienia)
• Rośliny ozdobne o dużym zapotrzebowaniu na azot (trawy ozdobne, funkie)

Jak stosować?

• Podlewanie korzeniowe: rozcieńcz 1:10 (1 część gnojówki na 10 części wody).
• Oprysk dolistny (jeśli dopuszczalny): rozcieńcz 1:20 i stosuj rano lub wieczorem.

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

Najlepiej zbierać młode rośliny przed kwitnieniem, czyli:

• pokrzywa – od kwietnia do czerwca, zanim zakwitnie.
  Unikaj zbioru pokrzywy po wydaniu nasion – mogą się rozsiać i zdominować ogród.

Jaki jest okres przydatności?

Gotową gnojówkę można przechowywać w zamkniętym pojemniku (np. beczce lub kanistrze) w chłodnym, zacienionym miejscu do 2 miesięcy. Przed użyciem zawsze zamieszaj i rozcieńcz.

Gnojówka z żywokostu lekarskiego lub rosyjskiego – potasowa bomba dla obfitego kwitnienia i plonów

Na drugim miejscu tej zielonej encyklopedii nieprzypadkowo znajduje się żywokost – prawdziwa potasowa potęga ogrodowa. To właśnie potas odpowiada za prawidłowe kwitnienie, zawiązywanie owoców i ogólną kondycję roślin – szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania plonów. Gnojówka z żywokostu stanowi naturalny odpowiednik nawozów “na kwitnienie i owocowanie”, z tą różnicą, że… nie kosztuje nic i wspiera ekosystem.

Zobacz: Gnojówka z żywokostu

Choć można wykorzystać żywokost lekarski, ogrodnicy coraz częściej wybierają żywokost rosyjski (Symphytum × uplandicum) – ze względu na wyższą zawartość potasu, większą masę zieloną oraz możliwość kilkukrotnego ścinania w sezonie. Roślina ta jest łatwo dostępna – sadzonki kupisz niedrogo przez internet lub wymienisz na ogrodniczych grupach społecznościowych. Raz posadzony, będzie służył przez wiele lat.

Gnojówka z żywokostu – przepis i zastosowanie

Jak przygotować gnojówkę?

• Zetnij liście i młode pędy żywokostu – najlepiej przed kwitnieniem.
• Rozdrobnij je i umieść w dużym pojemniku (plastikowym, drewnianym lub kamionkowym).
• Zalej wodą w proporcji 1 kg świeżej masy na 10 litrów wody.
• Przykryj materiałem przepuszczającym powietrze.
• Codziennie mieszaj – fermentacja potrwa od kilku dni do dwóch tygodni.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• 15–30 dni, w zależności od temperatury.
  Gotowa gnojówka ma ciemnobrązowy kolor, intensywny zapach i nie pieni się.

Jakie rośliny można nią zasilać?

Gnojówka z żywokostu idealnie sprawdza się w drugiej fazie rozwoju roślin – gdy zaczynają kwitnąć i zawiązywać owoce.
Polecana do:

• Pomidorów, papryki, ogórków, dyni, arbuzów
• Drzew i krzewów owocowych (np. jabłonie, porzeczki, maliny)
• Roślin ozdobnych kwitnących i krzewów (hortensje, róże, rododendrony)

Jak stosować?

• Podlewanie: rozcieńcz 1:10
• Oprysk dolistny (ostrożnie): 1:20 – najlepiej rano lub wieczorem

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

• Od maja do września, najlepiej tuż przed kwitnieniem.
• Żywokost rosyjski można kosić nawet 2–4 razy w sezonie, dzięki czemu gnojówkę przygotujesz kilkukrotnie.

Jaki jest okres przydatności?

• Do 2 miesięcy w chłodnym, zacienionym miejscu – w zamkniętym pojemniku.
• Przed użyciem zawsze zamieszaj i rozcieńcz.

Możesz także przeczytać o poszczególnych gnojówkach naturalnych w naszej osobnej kategorii.

Gnojówka ze skrzypu polnego – naturalna tarcza ochronna dla Twoich roślin

Choć skrzyp polny bywa uciążliwym chwastem na działkach i ogrodach, jego właściwości sprawiają, że zasługuje na miejsce w ogrodniczej apteczce. Gnojówka z tej rośliny działa niczym naturalna szczepionka – wzmacnia odporność, poprawia strukturę komórek roślinnych i zwiększa ich wytrzymałość na choroby grzybowe, zwłaszcza mączniaka czy zarazę ziemniaczaną.

To zasługa wyjątkowo wysokiej zawartości krzemionki (SiO₂) – nawet do 10% suchej masy, co czyni skrzyp jednym z najbogatszych jej źródeł w naturze. Oprócz tego zawiera też potas, wapń, magnez, żelazo i flawonoidy. Dzięki temu gnojówka ze skrzypu nie tylko odżywia rośliny, ale też wzmacnia ich “skórę” – liście, łodygi i ogólną odporność na stresy środowiskowe.

Można ją stosować profilaktycznie lub interwencyjnie – zarówno dolistnie, jak i do podlewania – na praktycznie wszystkie rośliny w ogrodzie: warzywa, kwiaty, zioła, drzewa owocowe i krzewy ozdobne. Najlepiej sprawdza się w okresie wzmożonego wzrostu lub tuż przed i w trakcie kwitnienia.

Jak przygotować gnojówkę?

• Zbierz zielone części skrzypu – najlepiej z miejsc oddalonych od pól uprawnych (skrzy polny łatwo wchłania metale ciężkie).
• Posiekaj rośliny i umieść w pojemniku (plastikowym, drewnianym lub kamionkowym).
• Zalej wodą w proporcji 1 kg skrzypu na 10 litrów wody.
• Przykryj przewiewnie i mieszaj codziennie.

Uwaga: Nie myl skrzypu polnego z podobnym, ale trującym skrzypem błotnym.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• Po 10–14 dniach, gdy fermentacja się zakończy (gnojówka przestaje się pienić i nabiera ciemnego koloru).

Jakie rośliny można nią zasilać?

• Warzywa: pomidory, ogórki, fasola, kapusta, marchew
• Rośliny ozdobne: hortensje, róże, funkie, rododendrony
• Zioła i krzewy: mięta, lawenda, maliny, borówki
• Szczególnie polecana do roślin narażonych na choroby grzybowe.

Jak stosować?

• Oprysk dolistny (najczęściej): rozcieńcz 1:5 lub 1:10 – opryskuj co 7–10 dni rano lub wieczorem.
• Podlewanie korzeniowe: 1:10 – wzmacniająco, raz na 2–3 tygodnie.

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

• Od maja do lipca, kiedy skrzyp ma najwięcej składników aktywnych (zielone, nierozgałęzione pędy).
• Zbieraj w suchy dzień, najlepiej rano, po osuszeniu rosy.

Jaki jest okres przydatności?

• Do 2 miesięcy, jeśli przechowywana w chłodnym i zacienionym miejscu.
• Przed użyciem zamieszać, zawsze rozcieńczać zgodnie z przeznaczeniem.

Gnojówka ze skórek banana – domowy nawóz dla kwitnienia i owoców

Nie każdy ma dostęp do żywokostu, pokrzywy czy skrzypu – zwłaszcza w mieście, na balkonie czy w małym ogródku. Ale każdy, kto je banany, ma pod ręką coś równie wartościowego. Skórki od banana są świetnym surowcem na domowy nawóz, który z powodzeniem zasili rośliny w potas – kluczowy pierwiastek dla zdrowego kwitnienia i obfitego owocowania.

Banany zawierają także fosfor, wapń, magnez i niewielkie ilości azotu, więc gnojówka ze skórek może być traktowana jako uniwersalne wsparcie dla roślin w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania owoców. To rozwiązanie szczególnie cenne dla osób, które nie mają dostępu do dziko rosnących roślin, a chcą unikać chemii i kupnych nawozów.

Ważna uwaga: przed przygotowaniem gnojówki skórki bananów należy dokładnie opłukać – zwłaszcza jeśli pochodzą z upraw konwencjonalnych, mogą zawierać pozostałości pestycydów, wosków i środków grzybobójczych.

Jak przygotować gnojówkę?

• Zbieraj świeże skórki od dojrzałych bananów, dokładnie umyj je w ciepłej wodzie (można użyć szczoteczki).
• Pokrój na mniejsze kawałki, by przyspieszyć rozkład.
• Umieść w pojemniku i zalej wodą w proporcji około 300–500 g skórek na 5–10 litrów wody.
• Przykryj przepuszczalnym materiałem i codziennie mieszaj.

Dla przyspieszenia fermentacji możesz dodać odrobinę melasy, drożdży lub pokruszonych liści pokrzywy.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• Zazwyczaj po 7–10 dniach – fermentacja przebiega szybciej niż w przypadku surowców ziołowych.

Jakie rośliny można nią zasilać?

Idealna do roślin w fazie kwitnienia i owocowania:

• Pomidory, papryka, ogórki, dynia, cukinia
• Truskawki, maliny, borówki, winorośl
• Krzewy ozdobne: róże, hortensje, lilie
• Rośliny doniczkowe – np. fikusy, monstera, pelargonie (ostrożnie z ilością)

Jak stosować?

• Podlewanie: rozcieńcz 1:5 lub 1:10 (w zależności od siły fermentacji).
• Oprysk – NIE polecany, ponieważ gnojówka bananowa może przyciągać owady i kleić się do liści.

Kiedy zbierać surowiec?

• Cały rok – w miarę jedzenia bananów. Skórki można zbierać i przechowywać przez kilka dni w lodówce lub mrozić na później.

Jaki jest okres przydatności?

• Najlepiej zużyć w ciągu 2 tygodni od przygotowania.
• Można przechowywać w lodówce lub w chłodnym miejscu, ale fermentowana wersja szybko traci zapach i może się rozkładać nieprzyjemnie – lepiej zużyć na świeżo.

Gnojówka z mniszka lekarskiego – detoks i energia dla gleby i roślin

Mniszek lekarski to jedna z najbardziej rozpoznawalnych roślin na naszych łąkach – często traktowana jak chwast, ale w rzeczywistości to wyjątkowo pożyteczny sojusznik ogrodnika. W ziołolecznictwie znany jest ze swoich właściwości oczyszczających i wspomagających trawienie – podobnie działa w glebie. Gnojówka z mniszka reguluje procesy biologiczne w podłożu, wspiera rozwój mikroflory glebowej, dostarcza mikroelementów i działa wzmacniająco na system korzeniowy roślin.

Mniszek zawiera naturalnie występujące makro- i mikroelementy, m.in.:
potas, wapń, fosfor, magnez, krzem, mangan, bor, a także gorycze i flawonoidy, które mają działanie przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. To sprawia, że gnojówka z tej rośliny nie tylko odżywia, ale i buduje odporność roślin, poprawiając ich kondycję i ogólną żywotność – zwłaszcza wiosną i wczesnym latem.

Gnojówka z mniszka to jeden z najłagodniejszych, a zarazem najwszechstronniejszych nawozów roślinnych – warto ją wprowadzić do regularnego stosowania, szczególnie wiosną i w okresach regeneracji roślin.

Jak przygotować gnojówkę?

• Zbierz liście, łodygi i kwiaty mniszka (bez korzeni).
• Rozdrobnij i umieść w pojemniku (plastikowym, drewnianym lub ceramicznym).
• Zalej wodą w proporcji 1 kg świeżej masy na 10 litrów wody.
• Przykryj materiałem przepuszczającym powietrze, codziennie mieszaj.

Dobrze sprawdza się też mieszanka mniszka z innymi roślinami – np. z pokrzywą lub skrzypem.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• Po 10–14 dniach, w zależności od temperatury – gotowa, gdy ciemna i przestaje się pienić.

Jakie rośliny można nią zasilać?

• Pomidory, papryka, marchew, seler, cebula
• Drzewa i krzewy owocowe (jabłonie, grusze, porzeczki, agrest)
• Rośliny ozdobne: trawy, funkie, hortensje, rododendrony
• Zioła i warzywa liściaste: sałata, pietruszka, szpinak
• Szczególnie pomocna dla roślin po przesadzeniu lub stresie pogodowym

Jak stosować?

• Podlewanie: rozcieńcz 1:10 – raz na 2 tygodnie.
• Oprysk dolistny (wzmacniający): rozcieńcz 1:20 – rano lub wieczorem.

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

• Od kwietnia do czerwca, zanim mniszek zacznie wydawać puch nasienny.
• Najlepiej zbierać świeże, soczyste rośliny w fazie kwitnienia – wtedy zawierają najwięcej składników odżywczych.

Jaki jest okres przydatności?

• Do 2 miesięcy po przygotowaniu, jeśli przechowywana w chłodnym, zacienionym miejscu.
• Przed każdym użyciem należy dokładnie zamieszać.

Gnojówka z glistnika – jaskółczego ziela

Glistnik jaskółcze ziele to roślina, którą wielu zna jako surowiec leczniczy – o silnym działaniu przeciwwirusowym, przeciwgrzybiczym i bakteriobójczym. Ta sama siła sprawia, że gnojówka z glistnika staje się wyjątkowym wsparciem dla roślin – zwłaszcza tych podatnych na choroby i ataki szkodników. Działa nie tylko jak naturalny nawóz, ale też jak środek ochrony roślin, który wzmacnia odporność, odstrasza mszyce, przędziorki czy mączliki, a także ogranicza rozwój chorób grzybowych.

Glistnik zawiera m.in.:
alkaloidy (chelidonina, sangwinaryna), flawonoidy, potas, magnez, wapń, żelazo oraz substancje o działaniu fitosanitarnym. Jego gnojówka nie jest nawozem typowym “na wzrost” czy “na owoce”, ale raczej wzmacniającym i profilaktycznym eliksirem zdrowia dla roślin – szczególnie tych, które wcześniej miały problemy z chorobami lub rosną w mniej sprzyjających warunkach.

Gnojówka z glistnika to znakomity przykład, jak natura daje nam nie tylko nawóz, ale także środki ochrony roślin – bez chemii. To idealna opcja dla ogrodników, którzy szukają naturalnej alternatywy dla oprysków systemicznych.

Jak przygotować gnojówkę?

• Zbierz świeże pędy glistnika z liśćmi i kwiatami – bez korzeni.
• Pokrój na mniejsze kawałki, umieść w pojemniku (plastikowym lub drewnianym).
• Zalej wodą w proporcji 1 kg glistnika na 10 litrów wody.
• Przykryj i mieszaj codziennie. Proces fermentacji trwa około 1–2 tygodnie.

Glistnik ma intensywny zapach i silne właściwości – nie stosuj w nadmiarze.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• 10–14 dni – gotowa, gdy przestaje się pienić, a ciecz jest ciemna i jednolita.

Jakie rośliny można nią zasilać i chronić?

• Pomidor, ogórek, papryka, dynia, fasola – oprysk przeciw chorobom i szkodnikom
• Rośliny ozdobne (hortensje, róże, rododendrony) – wzmacniająco i ochronnie
• Zioła i warzywa liściaste – ostrożnie, tylko dolistnie, nie bezpośrednio przed zbiorami

Nie stosuj na rośliny wrażliwe lub osłabione w nadmiarze – glistnik zawiera silne alkaloidy.

Jak stosować?

• Oprysk dolistny ochronny: rozcieńcz 1:10 – stosuj co 10–14 dni
• Podlewanie – sporadycznie, w celach regeneracyjnych lub ochronnych – 1:15

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

• Maj–lipiec, w czasie kwitnienia – wtedy roślina ma najwyższe stężenie alkaloidów.
• Zbieraj w rękawiczkach – sok glistnika może barwić i podrażniać skórę.

Jaki jest okres przydatności?

• Do 1 miesiąca – przechowuj w chłodnym miejscu z dala od dzieci i zwierząt.
• Przed użyciem dokładnie wstrząśnij i rozcieńcz zgodnie z przeznaczeniem.

Gnojówka z liści czarnego bzu – wzmacnia, odstrasza, chroni

Czarny bez to roślina znana przede wszystkim z właściwości prozdrowotnych dla ludzi – jego kwiaty i owoce wykorzystywane są w leczeniu przeziębień i wzmacnianiu odporności. Ale liście tej rośliny kryją inny potencjał – stanowią doskonały surowiec na gnojówkę ogrodową, która nie tylko delikatnie zasila, ale przede wszystkim chroni rośliny przed szkodnikami i wzmacnia ich naturalną odporność.

Liście czarnego bzu zawierają m.in.:
olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy, glikozydy cyjanogenne (w śladowych ilościach), potas, wapń, żelazo i mangan. Dzięki tym składnikom gnojówka działa odstraszająco na szkodniki takie jak mszyce, mączliki, przędziorki, a jednocześnie wspiera regenerację roślin po stresie i wspomaga ich rozwój.

Gnojówka z liści czarnego bzu to doskonały przykład naturalnego wsparcia dla odporności roślin. W połączeniu z innymi gnojówkami – np. z pokrzywy lub skrzypu – tworzy pełen zestaw do ekologicznej pielęgnacji i nawożenia ogrodu.

Jak przygotować gnojówkę?

• Zbierz świeże, zielone liście czarnego bzu – bez ogonków kwiatowych czy owoców.
• Posiekaj je drobno i umieść w pojemniku (najlepiej plastikowym lub kamionkowym).
• Zalej wodą w proporcji 1 kg liści na 10 litrów wody.
• Przykryj materiałem przepuszczającym powietrze, codziennie mieszaj.

Dla wzmocnienia efektu możesz dodać niewielką ilość skrzypu lub pokrzywy.

Po jakim czasie jest gotowa do użycia?

• Po 10–12 dniach, gdy ciecz przestanie się pienić i nabierze ciemnego koloru oraz charakterystycznego zapachu.

Jakie rośliny można nią zasilać i chronić?

• Pomidory, ogórki, papryka, dynia, fasola, kapusta – oprysk ochronny
• Rośliny ozdobne (róże, hortensje, dalie) – odstraszająco na mszyce
• Drzewa i krzewy owocowe – szczególnie porzeczki, maliny, jabłonie
• Rośliny doniczkowe i balkonowe – oprysk prewencyjny

Jak stosować?

• Oprysk dolistny: rozcieńcz 1:10 – stosuj co 7–10 dni w okresie występowania szkodników
• Podlewanie: możliwe, ale stosuj rzadko – co 3–4 tygodnie – działa głównie jako środek ochronny

Kiedy zbierać rośliny do gnojówki?

• Od maja do lipca, najlepiej z dziko rosnących krzewów, z dala od dróg i pól uprawnych.
• Zbieraj liście młode, jędrne i zdrowe – najlepiej rano, w suchy dzień.

Jaki jest okres przydatności?

• Do 2 miesięcy, przechowywana w zamkniętym pojemniku, w cieniu.
• Przed użyciem dobrze wymieszaj i zawsze rozcieńczaj zgodnie z przeznaczeniem.

Nazwa gnojówki	Okres zbioru	Czas przygotowania	Główne związki/składniki	Stosować do	Działanie
Pokrzywa	Kwiecień–Czerwiec (przed kwitnieniem)	10–14 dni	Azot, żelazo, potas, magnez, wapń, fosfor	Pomidory, ogórki, papryka, trawy ozdobne, sałata	Pobudza wzrost, wzmacnia zieleń, buduje masę liściową
Żywokost	Maj–Wrzesień (przed kwitnieniem, można ciąć wielokrotnie)	10–14 dni	Potas, fosfor, wapń, witaminy	Pomidory, dynia, drzewa owocowe, hortensje	Wspiera kwitnienie i owocowanie
Skrzyp polny	Maj–Lipiec (zielone pędy)	10–14 dni	Krzemionka, potas, wapń, flawonoidy	Warzywa, kwiaty, krzewy, rośliny narażone na grzyby	Chroni przed chorobami grzybowymi, wzmacnia tkanki
Mniszek lekarski	Kwiecień–Czerwiec (w czasie kwitnienia)	10–14 dni	Potas, fosfor, wapń, mangan, krzem	Rośliny po stresie, warzywa, krzewy owocowe	Regeneruje, wspiera mikroflorę gleby
Glistnik (jaskółcze ziele)	Maj–Lipiec (w czasie kwitnienia)	10–14 dni	Alkaloidy, flawonoidy, potas, żelazo, wapń	Ochrona pomidorów, ozdobnych, kapustnych	Działa ochronnie, odstrasza szkodniki i grzyby
Liście czarnego bzu	Maj–Lipiec (zielone liście)	10–12 dni	Olejki eteryczne, flawonoidy, potas, żelazo	Oprysk warzyw, owoców, ozdobnych	Odstrasza szkodniki, wzmacnia odporność
Skórki banana	Cały rok (domowy surowiec)	7–10 dni	Potas, fosfor, magnez, wapń	Rośliny kwitnące, owocujące, doniczkowe	Pobudza kwitnienie i owocowanie

Gnojówki roślinne – Encyklopedia

W przygotowaniu materiały dotyczące kolejnych gnojówek… zapraszamy niebawem.

Dołącz do nas na Facebook-u i YouTube.