Sezon na kurki rozkręcił się na dobre, a grzybiarze masowo ruszają do lasów w poszukiwaniu tych aromatycznych, żółtopomarańczowych grzybów. Jednak wraz z nimi w runie leśnym pojawiają się również ich niebezpieczne sobowtóry – szczególnie lisówka pomarańczowa, która do złudzenia przypomina kurkę. Pomyłka może zakończyć się dolegliwościami żołądkowymi, dlatego tak ważne jest, by wiedzieć, jak odróżnić grzyb jadalny od tego, który może zaszkodzić.
W tym poradniku znajdziesz dokładne wskazówki rozpoznawania kurek, opis cech charakterystycznych fałszywych odpowiedników oraz porady, jak nie dać się oszukać w lesie.
Nie masz pewności jaki grzyb? Napisz na naszej grupie wsparcia GRZYBIARZE POLSKA.
Jak rozpoznać prawdziwą kurkę?
Pieprznik jadalny (potocznie: kurka) to jeden z najbardziej cenionych grzybów w polskiej kuchni – nie tylko za smak, ale i za łatwość obróbki. W przeciwieństwie do wielu innych grzybów kurki rzadko bywają robaczywe. Aby mieć pewność, że masz do czynienia z prawdziwym pieprznikiem, zwróć uwagę na poniższe cechy:
Cechy charakterystyczne kurki:
- Kapelusz: żółtopomarańczowy, gładki lub aksamitny w dotyku, średnica od 1 do 4 cm. Młode osobniki mają wypukły kapelusz, starsze – bardziej płaski.
- Trzon: wysokość do 5 cm, grubość do 7 mm, kolor zbliżony do kapelusza. Powierzchnia gładka lub filcowata.
- Listewki: to bardzo ważna cecha – kurki nie mają klasycznych blaszek, lecz faliste, grube listewki schodzące na trzon. Są nieregularne i mogą mieć kolor żółty lub łososiowy.
- Miąższ: jasny, biały lub lekko żółtawy, o przyjemnym owocowym zapachu i ostrym, pieprznym smaku.
Jeśli grzyb spełnia te kryteria, możesz mieć dużą pewność, że to kurka. Ale uwaga – w lesie możesz spotkać bardzo podobny grzyb, który tylko udaje pieprznika jadalnego.
Jajecznica z kurkami to dobra rzecz. Dobra z lasu. Ale żeby wszystkim ta jajecznica smakowała, lepiej kurki nie pomylić z lisówką pomarańczową. To grzyb niejadalny. Już się pojawił w lasach i może oszukać mniej uważnych grzybiarzy. pic.twitter.com/igev56zMXy
— Lasy Państwowe (@LPanstwowe) August 19, 2021
Lisówka pomarańczowa – fałszywa kurka
Lisówka pomarańczowa to pospolity grzyb niejadalny, który bardzo często mylony jest z kurką. Pojawia się w tych samych siedliskach, w podobnym czasie i ma zbliżoną kolorystykę. Niestety, jego spożycie może prowadzić do zaburzeń trawienia – bólu brzucha, nudności, a w niektórych przypadkach nawet silnej niestrawności.
Czym się różni lisówka od kurki?
- Blaszki zamiast listewek: lisówka ma cienkie, gęsto ułożone blaszki, które łatwo odróżnić od mięsistych listewek u kurki.
- Kolor miąższu: lisówka ma pomarańczowy miąższ, w odróżnieniu od jasnego, bladożółtego wnętrza prawdziwej kurki.
- Zapach: brak charakterystycznego, przyjemnego aromatu.
- Smak: nijaki lub lekko gorzkawy – bez tej ostrej, pieprznej nuty.
Choć lisówka nie jest klasyfikowana jako grzyb silnie trujący, jej regularne spożycie może szkodzić zdrowiu. Dlatego jeśli masz wątpliwości – nie zbieraj!
Inne grzyby podobne do kurek
W lasach możesz spotkać również inne grzyby, które na pierwszy rzut oka przypominają kurkę:
- Pieprznik ametystowy – nieco ciemniejszy, o fioletawym odcieniu, jadalny.
- Pieprznik trąbkowy – bardziej rurkowaty, również jadalny.
- Młode gołąbki lub lejkówki – bywają mylone z kurkami przez niedoświadczonych grzybiarzy.
Wszystkie wymienione wyżej grzyby, poza lisówką, są jadalne, jednak i tak wymagają znajomości. Jeśli nie jesteś pewien – zawsze skonsultuj znalezisko z doświadczonym grzybiarzem lub klasyfikatorem grzybów.
Jak bezpiecznie zbierać kurki?
- Zbieraj tylko grzyby, które znasz. Jeśli masz cień wątpliwości – nie ryzykuj.
- Obserwuj listewki i miąższ. To najprostszy sposób odróżnienia kurki od lisówki.
- Nie sugeruj się tylko kolorem. W lesie wiele grzybów jest żółtych lub pomarańczowych.
- Zbieraj do koszyka, nie do reklamówki. Grzyby w foliowych torebkach szybciej się psują.
- Nie zrywaj zbyt młodych okazów. Nie zawsze zdążą wykształcić cechy niezbędne do prawidłowej identyfikacji.
- Sprawdź okazy w domu lub u grzyboznawcy. W każdej stacji sanepidu działa punkt konsultacyjny dla grzybiarzy.
Warto wiedzieć:
- Kurki pojawiają się już od czerwca i rosną nawet do października, szczególnie po opadach deszczu.
- Wybieraj się na grzyby z nożykiem – nie wyrywaj grzybów z podłoża, aby nie niszczyć grzybni.
- Zbieraj tylko dojrzałe okazy – młode są najtrudniejsze do identyfikacji i łatwo o pomyłkę.
- Jeśli nie jesteś pewien, czy dany grzyb to kurka – lepiej zostawić go w lesie.
Kurka i lisówka pomarańczowa to dwa zupełnie różne grzyby, mimo że mogą wyglądać bardzo podobnie. Różnice są subtelne, ale kluczowe: blaszki zamiast listewek, inny miąższ, brak zapachu. Znajomość tych cech może uchronić Cię przed zatruciem i nieprzyjemnymi skutkami zdrowotnymi. Pamiętaj: ostrożność w lesie to podstawa, a bezpieczne grzybobranie zaczyna się od dobrej wiedzy.
Najczęściej zadawane pytania
Jak odróżnić kurkę od lisówki pomarańczowej?
Po listewkach (kurka) vs blaszkach (lisówka), kolorze miąższu i obecności zapachu.
Czy lisówka pomarańczowa jest trująca?
Nie jest silnie trująca, ale może wywołać dolegliwości żołądkowe – lepiej jej nie zbierać.
Co zrobić, jeśli nie jestem pewien, czy to kurka?
Nie zbieraj. Zostaw w lesie lub skonsultuj się z grzyboznawcą.
Jakie grzyby są podobne do kurek, ale są jadalne?
Pieprznik ametystowy, pieprznik trąbkowy – różnią się kolorem i kształtem.
Czy wszystkie żółte grzyby w lesie to kurki?
Nie. Wiele trujących i niejadalnych grzybów ma żółtą barwę.
Jakie cechy ma prawdziwa kurka?
Żółtopomarańczowy kapelusz, grube listewki, jasny miąższ, owocowy zapach.
Kiedy rosną kurki w Polsce?
Od czerwca do października – szczególnie po deszczowych dniach.
Czy kurki można pomylić z muchomorem?
Zwykle nie, ale młode osobniki bywają trudne do odróżnienia – ostrożność zawsze wskazana.
Jak uniknąć zatrucia grzybami podczas grzybobrania?
Zbieraj tylko znane gatunki, nie ryzykuj z podejrzanymi okazami.
Gdzie sprawdzić znalezione grzyby?
W sanepidzie lub u lokalnego klasyfikatora grzybów – nie polegaj wyłącznie na aplikacjach mobilnych.
Więcej tematów związanych z grzybami? Proszę bardzo:
Grzyby na trawniku: dlaczego rosną i jak je zwalczyć?
Muchomor zielonawy (Amanita phalloides) – opis i występowanie
Gołąbek zielonawy (Russula virescens) – opis i występowanie
Jak zbierać grzyby? Poradnik dla dużych i małych miłośników lasu
