Turkuć Podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) to jeden z najbardziej charakterystycznych owadów występujących w polskich ogrodach. Ten podziemny mieszkaniec osiąga długość 3-5 cm i wyróżnia się masywnym, cylindrycznym ciałem oraz potężnymi odnóżami przednimi przystosowanymi do kopania. Jego nazwa pochodzi od charakterystycznych dźwięków, które wydaje – głośnego turkotania przypominającego odgłosy z filmów grozy. Wiele osób po raz pierwszy słysząc te odgłosy w ogrodzie, czuje niepokój i nie wie, skąd pochodzą te tajemnicze dźwięki dobiegające spod ziemi.
Turkucie prowadzą nocny tryb życia, spędzając większość czasu w podziemnych tunelach, które wykopują na głębokości 10-40 cm pod powierzchnią ziemi. Te owady są wyjątkowo aktywne od kwietnia do października, gdy temperatura gleby przekracza 10°C. W ciągu dnia ukrywają się w swoich kryjówkach, a po zmroku wychodzą na powierzchnię w poszukiwaniu pożywienia. Ich dieta jest wszożerna – żywią się korzeniami roślin, drobnymi owadami, dżdżownicami, a także rozkładającą się materią organiczną. Samice składają jaja w specjalnie przygotowanych komorach podziemnych, z których po 2-3 tygodniach wylęgają się larwy.
Turkucie Podjadki mogą wyrządzić znaczne szkody w ogrodach, szczególnie w trawnikach i rabatach kwiatowych. Podczas kopania swoich tuneli uszkadzają system korzeniowy roślin, co prowadzi do ich więdnięcia i zamierania. Szczególnie narażone są młode sadzonki warzyw, kwiaty cebulowe oraz trawa. Charakterystycznymi oznakami obecności turkuci są niewielkie kopczyki ziemi na powierzchni trawnika, podobne do tych pozostawianych przez krety, oraz żółknące i zamierające rośliny bez widocznej przyczyny. Jeden turkuć może w ciągu nocy wykopać nawet kilkadziesiąt metrów tuneli, niszcząc przy tym znaczną część systemu korzeniowego roślin.
Poznaj również innych ogrodowych szkodników.
Turkucie Podjadki nie są agresywne wobec ludzi i rzadko próbują gryźć. Ich aparaty gębowe są przystosowane głównie do żywienia się miękką materią organiczną, jednak w sytuacji zagrożenia mogą próbować się bronić. Ugryzienie turkucia przypomina ukłucie przez większego owada – może być bolesne, ale nie jest toksyczne ani szczególnie niebezpieczne dla człowieka. Miejsce ugryzienia może się zaczerwienić i nieznacznie opuchnąć, podobnie jak po ukąszeniu przez komara czy meszka. Wystarczy przemyć ranę wodą z mydłem i zastosować chłody okład. Osoby uczulone na jady owadów powinny jednak zachować ostrożność i w razie niepokojących objawów skonsultować się z lekarzem.
Jednym z najskuteczniejszych i najbezpieczniejszych sposobów na pozbycie się turkuci z ogrodu jest zastosowanie roztworu wody z płynem do mycia naczyń. Wystarczy wymieszać 2-3 łyżki płynu do naczyń z 10 litrami wody i wlać ten roztwór do otworów i tuneli turkuci. Mydło sprawia, że owady nie mogą normalnie oddychać przez swoje przetchlinki i są zmuszone opuścić swoje kryjówki. Dodatkowo można stosować pułapki z puszek zakopanych na poziomie gruntu i wypełnionych wodą z dodatkiem oleju. Naturalnymi odstraszaczami są także rośliny o intensywnym zapachu, takie jak lawenda, mięta czy czosnek, sadzone wokół najbardziej narażonych obszarów ogrodu.
Poza metodami domowymi istnieje kilka innych skutecznych sposobów na walkę z turkuciem. Regularne nawadnianie ogrodu może zniechęcić te owady, ponieważ preferują one suchsze gleby. Mechaniczne niszczenie tuneli poprzez częste przewertowanie gleby również utrudnia im życie. W przypadku dużej inwazji można zastosować nematody entomopatogenne – naturalne mikroorganizmy, które parazytują na turkuciach, nie szkodząc przy tym roślinom ani innym pożytecznym owadom. Niektórzy ogrodnicy stosują także drgania gruntu – regularne stukanie w ziemię kijem lub młotkiem może wypłoszyć turkucie z ich kryjówek. Ważne jest także usuwanie źródeł pożywienia, takich jak gnijące liście czy inne resztki organiczne, które przyciągają te owady.
Turkuć Podjadek wydaje charakterystyczne dźwięki przypominające głośne turkotanie, skrzeczenie lub wibrujące “tr-r-r-r-r”. Ten odgłos jest wytwarzany przez samce, które pocierają o siebie specjalne struktury na swoich skrzydłach – proces ten nazywa się stridulacją. Dźwięk jest bardzo intensywny i może osiągać natężenie do 100 decybeli, co czyni go jednym z najgłośniejszych odgłosów wydawanych przez owady w naszym klimacie. Dla nieprzygotowanego słuchacza może rzeczywiście brzmieć jak odgłosy z horroru – wibrujące, mechaniczne turkotanie dobiegające spod ziemi w ciszy nocnej potrafi przyprawić o dreszcze.
Turkucie są najbardziej “rozmowne” w okresie godowym, który przypada na koniec wiosny i początek lata – od maja do lipca. Samce turkoczą głównie w godzinach nocnych, między 22:00 a 4:00 rano, gdy panuje cisza i dźwięk może roznosić się najdalej. Szczególnie intensywne turkotanie można usłyszeć w ciepłe, bezwietrzne noce, gdy temperatura przekracza 15°C. Samce umieszczają się przy wejściu do swoich podziemnych tuneli, które działają jak naturalne wzmacniacze dźwięku, dodatkowo potęgując głośność ich “śpiewu”. Pojedyncze turkotanie może trwać od kilku sekund do nawet kilku minut, a w szczytowym okresie godowym jeden samiec może turkotać przez całe godziny.
Charakterystyczne turkotanie, które sprawia, że wiele osób myśli o dźwiękach z filmów grozy, to w rzeczywistości naturalna forma komunikacji turkuci. Samce wydają te odgłosy, pocierając specjalne struktury na swoich skrzydłach, aby przyciągnąć samice w okresie godowym. Dźwięk jest na tyle głośny, że może być słyszalny z odległości kilkudziesięciu metrów, szczególnie w cichych, letnich nocach. Intensywność turkotania zależy od temperatury – im cieplej, tym głośniejsze i częstsze są te odgłosy. Choć dla wielu osób brzmią one niepokojąco, dla turkuci to po prostu sposób na znalezienie partnera i kontynuowanie gatunku. Słuchanie tych dźwięków może być nawet fascynujące, gdy już wiemy, skąd pochodzą i jaki mają cel.
Masz problem z Turkuciem? Dołącz do naszej grupy wsparcia ogrodniczego na Facebook-u lub dziel się swoją wiedzą z nami.
2 Votes: 2 Upvotes, 0 Downvotes (2 Points)