Koźlarz, borowik ceglastopory, gąska, czubajka kania, mleczaj rydz, gąska zielonka czy gołąbek wyborny – to tylko część grzybów, które od pokoleń cieszą się ogromnym uznaniem w polskich lasach i kuchniach. Dla wielu osób grzybobranie to nie tylko sposób na zdobycie wyjątkowych składników do potraw, ale także tradycja i pasja.
W Polsce występuje kilkadziesiąt jadalnych gatunków grzybów, które można znaleźć w różnych typach lasów, na łąkach czy skrajach pól. Każdy z nich ma swoje charakterystyczne cechy i ulubione siedliska. Poniżej prezentujemy zestawienie najpopularniejszych jadalnych grzybów – od dobrze znanych borowików po mniej oczywiste, ale równie cenione w kuchni gatunki.
⚠️ Pamiętaj: zbieraj wyłącznie te grzyby, co do których masz absolutną pewność. W razie wątpliwości – zostaw je w lesie.
Poznaj aplikację GDZIE NA GRZYBY | Dołącz do naszej grzybowej grupy na Facebook-u.
Najczęściej spotykane gatunki
Podgrzyb brunatny
Najpopularniejszy grzyb w polskich koszach. Rośnie masowo w lasach sosnowych i mieszanych. Ma ciemnobrązowy kapelusz i rurkowaty spód, który z wiekiem żółknie i brązowieje. Idealny do suszenia i sosów.
Pieprznik jadalny (kurka)
Żółtozłoty skarb polskich lasów. Kurki wyróżniają się trąbkowatym kształtem i rosną grupami, głównie w borach sosnowych. Cenione za aromatyczny smak i twardą, sprężystą strukturę.
Borowik szlachetny
Król grzybów – „prawdziwek”. Gruby, masywny, o jasnym trzonie i brązowym kapeluszu. Rośnie zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych. Jeden z najbardziej cenionych grzybów w kuchni.
Borowik ceglastopory
Rozpoznawalny po ciemnym kapeluszu i czerwono-pomarańczowych porach. Po uszkodzeniu szybko sinieje. Choć mniej znany od prawdziwka, jest bardzo smaczny po obróbce termicznej.
Koźlarz czerwony i koźlarz babka
Spotykane w sąsiedztwie brzóz i osik. Mają charakterystyczne, chropowate trzonki i kapelusze w odcieniach czerwieni lub brązu. Doskonałe do duszenia i marynowania.
Czubajka kania
Olbrzym wśród grzybów – jej kapelusz może osiągać nawet 30 cm średnicy. Najczęściej spotykana na łąkach i polanach. Smażona w panierce przypomina kotlet schabowy.
Mleczaj rydz
Grzyb o pomarańczowym kapeluszu, po przełamaniu wydzielający pomarańczowe mleczko. Rośnie w lasach iglastych. Często smażony na maśle lub marynowany.
Gąska zielonka i gąska zwyczajna
Niewielkie grzyby o charakterystycznym żółtozielonym zabarwieniu. Rośną w sosnowych borach, często w dużych grupach. Są aromatyczne, nadają się do marynowania.
Gołąbek wyborny
Jeden z najsmaczniejszych przedstawicieli gołąbków. Kapelusz ma intensywnie czerwony odcień, a miąższ jest kruchy i delikatny.
Siedzuń sosnowy (szmaciak)
Przypomina gąbkę lub kalafiora. Rośnie u podstawy sosen. Aromatyczny, o lekko orzechowym smaku, świetnie nadaje się do zup.
Opieńka miodowa
Tworzy duże kępy na pniach i korzeniach drzew. Ma miodowo-brązowy kolor i jest jednym z bardziej popularnych grzybów jesiennych.
Płachetka zwyczajna
Rzadziej zbierana, ale ceniona. Rośnie na łąkach i przy lasach, często w towarzystwie innych grzybów jadalnych.
Maślak pstry
Typowy dla lasów iglastych. Ma kapelusz pokryty lepką skórką i rurkowaty spód. Chętnie zbierany przez początkujących grzybiarzy.
Złotoborowik wysmukły
Smukły grzyb z jasnożółtym trzonem i ciemniejszym kapeluszem. Spotykany głównie w lasach iglastych.
Pieczarka łąkowa
Znana z kuchni, rosnąca dziko na łąkach. Ma różowiejące blaszki, które z czasem ciemnieją do brązu.
Tabela: Gdzie rosną najpopularniejsze grzyby?
Tabela: Popularne grzyby jadalne w Polsce – obszary występowania
| Gatunek | Typowe siedlisko | Sezon zbioru |
|---|---|---|
| Podgrzyb brunatny | Lasy mieszane, iglaste | czerwiec – listopad |
| Pieprznik jadalny (kurka) | Bory sosnowe, iglaste | czerwiec – październik |
| Borowik szlachetny | Lasy iglaste i liściaste | czerwiec – listopad |
| Borowik ceglastopory | Lasy górskie, iglaste | lipiec – październik |
| Koźlarz czerwony | Pod osikami, brzozami | czerwiec – październik |
| Koźlarz babka | Pod brzozami | czerwiec – październik |
| Czubajka kania | Łąki, polany, obrzeża lasów | sierpień – październik |
| Mleczaj rydz | Lasy iglaste, sosnowe | sierpień – październik |
| Gąska zielonka | Bory sosnowe | wrzesień – listopad |
| Gołąbek wyborny | Lasy liściaste | sierpień – październik |
| Siedzuń sosnowy | Przy podstawie sosen | sierpień – październik |
| Opieńka miodowa | Pnie i korzenie drzew | wrzesień – listopad |
| Maślak pstry | Lasy sosnowe | czerwiec – październik |
| Złotoborowik wysmukły | Lasy iglaste | sierpień – październik |
| Pieczarka łąkowa | Łąki, pastwiska, ogrody | maj – październik |
FAQ – najczęstsze pytania o grzyby jadalne
1. Jakie grzyby są najczęściej spotykane w Polsce?
Podgrzyb brunatny, kurki, borowik szlachetny i maślaki to najczęstsze gatunki trafiające do koszyków grzybiarzy.
2. Gdzie szukać borowika szlachetnego?
Borowiki rosną w lasach iglastych i liściastych, szczególnie w sosnowych borach oraz pod dębami i bukami.
3. Czy czubajka kania jest bezpieczna?
Tak, ale trzeba uważać, by nie pomylić jej z trującymi muchomorami. Charakterystyczny jest ruchomy pierścień na trzonie.
4. Co wyróżnia kurki?
Mają żółty kolor, trąbkowaty kształt i rosną grupami. Nie są robaczywe tak często jak inne grzyby.
5. Czy gąska zielonka jest jadalna?
Tak, ale należy zbierać wyłącznie świeże i zdrowe owocniki. Cechuje się zielonkawym zabarwieniem kapelusza.
6. Jak rozpoznać mleczaja rydza?
Ma pomarańczowy kapelusz i pomarańczowe mleczko, które wydobywa się po przełamaniu miąższu.
7. Na czym polega wyjątkowość siedzenia sosnowego?
Przypomina kalafiora, rośnie u podstawy sosen i ma wyjątkowy, orzechowy aromat.
8. Czy pieczarka łąkowa różni się od sklepowej?
Tak, pieczarka łąkowa rośnie dziko i ma bardziej intensywny aromat. Jej blaszki z wiekiem ciemnieją.
9. Czy można jeść gołąbki?
Większość gołąbków jest jadalna, ale tylko niektóre są naprawdę smaczne – np. gołąbek wyborny.
10. Jak bezpiecznie zbierać grzyby?
Zbieraj tylko te gatunki, które znasz na 100%. Korzystaj z atlasów i aplikacji, a w razie wątpliwości zostaw grzyb w lesie.
Przeczytaj także:
Jak długo gotować grzyby? Świeże, suszone, mrożone
W jakiej temperaturze suszyć grzyby?
Jak mrozić grzyby – kompletny poradnik krok po kroku (prawdziwki, podgrzybki, maślaki, kurki)
Czy w ciąży można jeść grzyby? Fakty, zalecenia i praktyczne wskazówki
Jak suszyć grzyby w piekarniku (2025): kompletny przewodnik krok po kroku
Kiedy grzyby w lesie? Sprawdź, po ilu dniach od deszczu zaczyna się prawdziwy wysyp
Jak szybko rosną grzyby po deszczu? Naukowcy tłumaczą
ZANIM PÓJEDZIESZ DO LASU! Niezbędnik grzybiarza – jadalne i trujące sobowtóry
