Najlepsze odmiany pomidorów do uprawy w Polsce

Uprawa własnych pomidorów to dla wielu ogrodników ogromna satysfakcja – smak dojrzałego w słońcu pomidora prosto z krzaka jest nieporównywalny z kupnymi. W Polsce klimat stawia przed nami pewne wyzwania (krótki sezon, chłodne noce, choroby), dlatego wybór odpowiedniej odmiany ma kluczowe znaczenie. W tym poradniku przedstawiamy najlepsze odmiany pomidorów do uprawy amatorskiej w naszym kraju – od drobnych pomidorków cherry i koktajlowych po olbrzymie „bawole serca”, w różnych kolorach (czerwone, malinowe, żółte, czarne, zielone) i o rozmaitym zastosowaniu. Podpowiemy, które pomidory sadzić w gruncie, które pod osłonami (tunel, szklarnia), a które sprawdzą się w donicach na balkonie. Wszystkie opisane odmiany są sprawdzone w polskich warunkach klimatycznych lub podobnych. Zapraszamy do lektury – niech ten przewodnik pomoże Ci wybrać idealne pomidory do Twojego ogródka!

Więcej na temat uprawy pomidora.

Zajrzyj na nasz YouTube.

Warunki uprawy: grunt, tunel czy balkon?

Zanim przejdziemy do listy odmian, warto krótko omówić warunki uprawy pomidorów i ich wpływ na wybór odmiany. W Polsce pomidory uprawiamy na trzy główne sposoby:

• W gruncie (polu) – Pomidory gruntowe sadzimy bez osłon, na rabatach warzywnych. Odmiany do uprawy polowej powinny być odporne na zmienne warunki pogodowe (chłodniejsze noce, opady) i choroby, a także najlepiej wczesne lub średnio wczesne, by zdążyły dojrzeć. Często wybiera się tu odmiany karłowe lub samokończące (determinujące), które mają mniejsze wymagania i wcześniej plonują. Owoce takich pomidorów są najczęściej czerwone, średniej wielkości, ale są też gruntowe koktajlowe czy nawet wielkie befsztyki – wszystko zależy od odmiany.
• Pod osłonami (tunel foliowy, szklarnia) – Uprawa pod osłonami wydłuża sezon i pozwala na bardziej wymagające, późniejsze odmiany. Pomidory szklarniowe to zwykle rośliny wysoko rosnące o ciągłym wzroście (tyczne, indeterminujące) – osiągają nawet kilka metrów wysokości i wymagają palikowania oraz ogławiania. Dają plon stopniowo przez całe lato aż do jesieni. W szklarniach często sadzi się odmiany o dużych owocach (malinowe, bawole serca) oraz nowoczesne mieszańce F1 odporne na choroby, zapewniające wysoki plon. Pod osłonami łatwiej też uprawiać odmiany o wydłużonym sezonie wegetacji (np. późne odmiany kolorowe).
• W pojemnikach (balkon, taras) – Do uprawy balkonowej najlepsze są odmiany karłowe o niewielkim wzroście (często poniżej 50 cm) lub zwisające, które można sadzić w donicach i wiszących koszach. Takie pomidory mają mniejsze owoce (z reguły typu cherry/koktajlowe) i nie wymagają intensywnego cięcia ani dużych konstrukcji wsporczych. Uprawa w donicach to świetne rozwiązanie dla osób, które nie mają ogródka – wiele kompaktowych odmian z powodzeniem rośnie na słonecznych balkonach.

Poniżej przedstawiamy najlepsze i najpopularniejsze odmiany w poszczególnych kategoriach: pomidory koktajlowe/cherry, pomidory malinowe (o różowej skórce), pomidory typu bawole serce, odmiany o żółtych, czarnych i zielonych owocach, a także pomidory daktylowe/śliwkowe (podłużne). Na koniec omówimy jeszcze raz top odmiany gruntowe i szklarniowe – czyli które z powyższych szczególnie polecamy do uprawy w otwartym gruncie, a które lepiej sprawdzają się pod osłonami. Całość uzupełniają tabele porównawcze, które pomogą szybko porównać cechy omawianych pomidorów. Zaczynajmy!

Pomidory koktajlowe i cherry – małe owoce, wielki smak

Pomidory koktajlowe (cherry) to drobnoowocowe odmiany o owocach najczęściej wielkości czereśni lub nieco większych (do ok. 3–4 cm średnicy). Ich ogromną zaletą jest słodki smak i wszechstronne zastosowanie – idealne do podjadania prosto z krzaka, do sałatek, dekoracji potraw, a nawet do marynowania w całości. Małe pomidorki często są też bardzo plenne: rosną w gronach po kilkanaście sztuk i potrafią obsypać krzak owocami. Wiele odmian koktajlowych jest odpornych i łatwych w uprawie, dlatego poleca się je początkującym oraz do uprawy pojemnikowej. Poniżej kilka top odmian z tej kategorii:

• Koralik – Klasyka wśród polskich pomidorków cherry do gruntu. Tworzy silnie rosnące, rozkrzewione krzaczki (typ wiotkołodygowy, wysokość ok. 60–70 cm) o średnio wczesnym plonowaniu​. Nie wymaga silnego cięcia ani skomplikowanej pielęgnacji, świetnie sprawdza się w uprawie amatorskiej. Daje mnóstwo maleńkich, czerwonych owoców o kulistym kształcie (średnica ~2 cm) zebranych w duże grona – nawet 30–40 sztuk w gronie. Pomidorki Koralik są twarde, o przyjemnym słodkim smaku i wysokiej wartości odżywczej. Co ważne, odmiana ta jest odporna na zarazę ziemniaka i ma niskie wymagania glebowe​, dzięki czemu udaje się nawet w trudniejszych warunkach i udekoruje balkon lub taras (można ją uprawiać także w dużych donicach). Owoce dojrzewają od sierpnia do października, a po zbiorze dość dobrze się przechowują​. To jedna z najbardziej niezawodnych odmian cherry w gruncie.
• Black Cherry – Bardzo popularna obecnie odmiana koktajlowa o ciemnopurpurowych, wręcz czekoladowo-brązowych owocach​. Nazwa Black Cherry oznacza „czarna czereśnia” – i faktycznie, pomidorki te są kuliste, małe (2–3 cm), z brązowym słodkim miąższem i skórką, przez co przypominają czereśnie​. Odmiana ma ciągły wzrost – wysokie rośliny dorastają do ok. 1,5–2 m​, więc wymagają palikowania i najlepiej prowadzić je na 1-2 pędy. Nadaje się do uprawy zarówno w gruncie (w ciepłych stanowiskach), jak i pod osłonami​. Black Cherry jest ceniona za wyjątkowy smak: intensywnie słodki, a jednocześnie lekko dymny, „winny”. Owoce zebrane w grona po 8–10 sztuk dojrzewają sukcesywnie od połowy lata do jesieni​. Idealne do bezpośredniego spożycia, sałatek i efektownej dekoracji potraw. Ta odmiana to obowiązkowa pozycja dla miłośników nietypowych, kolorowych pomidorków.
• Bajaja – Wyjątkowa odmiana koktajlowa balkonowa. Tworzy niewielkie krzaczki o przewieszających się pędach (długości ok. 30–40 cm) – można ją sadzić w wiszących donicach lub wysokich pojemnikach, z których pędy będą swobodnie zwisać. Bajaja wyróżnia się odpornością na choroby grzybowe i bakteryjne, a przy tym jest bardzo plenna: jedna roślina potrafi wydać setki małych, czerwonych owoców (8–10 g każdy) zebranych w długie grona​. Pomidorki są okrągłe, słodkie i aromatyczne. Odmiana ta jest samokończąca (determinująca) – nie rośnie bez końca, osiąga docelową wysokość i sama wytwarza pąk szczytowy. Dzięki temu jej uprawa jest łatwa, nie wymaga ogławiania. Bajaja to doskonały wybór, jeśli dysponujemy ograniczoną przestrzenią, a chcemy cieszyć się obfitością pomidorków prosto z krzaczka.
• Yellow Pearshaped (Żółta Gruszka) – Stara, popularna odmiana typu cherry o żółtych owocach w kształcie gruszki. Tworzy wysokie rośliny (do ~1,8 m) o ciągłym wzroście – najlepiej rośnie pod osłonami (tunel, szklarnia) i zaleca się prowadzić ją na dwa pędy​. Jej małe gruszkowate pomidorki mają złocistożółtą skórkę, bardzo cienką i błyszczącą. Miąższ jest słodki, aromatyczny, o nieco delikatniejszym smaku niż u czerwonych odmian. Yellow Pear pięknie prezentuje się w sałatkach i jako przekąska – kształt gruszeczek dodaje uroku na talerzu. Odmiana plonuje obficie od lipca do września. Wymaga regularnego podlewania i zasilania, a także usuwania pędów bocznych (jak większość wysokich odmian), ale odwdzięcza się naprawdę oryginalnymi owocami. To jeden z najłatwiej dostępnych i niezawodnych żółtych pomidorków koktajlowych dla hobbystów.
• Radana – Ciekawa czeska odmiana pomidorów gruszkowych o czerwonych owocach. Radana wytwarza małe pomidorki o nietypowym kształcie – okrągłe przy końcu, zwężające się przy szypułce (kształt małej gruszki, ale barwa czerwona)​. Owoce są niewielkie, około 2–3 cm średnicy, zebrane w grona. Smak słodki z lekko kwaskową nutą – świetne do bezpośredniego jedzenia i dekoracji. Krzaczki rosną do około 60–80 cm, są dość zwarte. Odmiana Radana ma krótki okres wegetacji – pierwsze owoce pojawiają się już ~75 dni od posadzenia rozsady​, a owocowanie trwa od lipca do września. Dobrze radzi sobie w gruncie i w donicach. Ze względu na ciekawy kształt owoców bywa nazywana „pomidorami figowymi” lub po prostu gruszkowymi. Jeśli szukasz czerwonych koktajlówek o oryginalnym wyglądzie – to strzał w dziesiątkę.

Odmiana	Typ wzrostu	Owoce (kolor, kształt)	Smak i cechy	Uprawa (grunt/osłony/balkon)

Koralik

determinująca, krzaczasta (60 cm)

Czerwone, okrągłe, ~2 cm

Słodkie, jędrne; odporna na zarazę

Grunt (odporna), także donice

Black Cherry

ciągła (wysoka ~1,8 m)

Ciemnopurpurowe, okrągłe 2–3 cm

Bardzo słodkie z nutą winną; dekoracyjne

Grunt ciepły lub tunel; palikowanie konieczne

Bajaja

determinująca, zwisająca (30–40 cm)

Czerwone, okrągłe, 1,5–2 cm

Słodkie, aromatyczne; bardzo plenna

Balkon (donice, wiszące kosze)

Yellow Pearshaped

ciągła (wysoka ~1,8 m)

Żółte, gruszkowate, 2–3 cm

Słodkie, łagodne; cienka skórka

Tunel/szklarnia (na 2 pędy); w gruncie w ciepłe lato

Radana

półkarłowa (80 cm)

Czerwone, gruszkowate, ~3 cm

Słodko-kwaśne; wczesna odmiana

Grunt i donice; krótki sezon (75 dni)

Pomidory malinowe – słodkie “malinki” o dużych owocach

Pomidory malinowe to ulubieńcy wielu smakoszy – wyróżniają się różowo-czerwoną, „amarantową” skórką i wyjątkowo słodkim, aromatycznym miąższem. Nazwa nawiązuje do koloru dojrzałej maliny. Owoce pomidorów malinowych są zazwyczaj duże, mięsiste i mało kwaśne. W Polsce odmiany malinowe cieszą się ogromną popularnością w uprawie amatorskiej – kojarzą się z dawnymi, tradycyjnymi pomidorami o wspaniałym smaku. Wymagają zwykle palikowania i żyznej gleby, ale ich uprawa się opłaca, bo plon zachwyca smakiem. Przedstawiamy kilka cenionych odmian typu malinowego:

• Malinowy Ożarowski – Jedna z najstarszych i najbardziej znanych polskich odmian malinowych (wyhodowana w Ożarowie). Tworzy wysokie rośliny o ciągłym wzroście, wymagające palikowania. Owoce są duże (180–300 g), lekko spłaszczone i żebrowane, o intensywnie różowoczerwonej skórce i soczystym, słodkim miąższu. Pomidor Malinowy Ożarowski nadaje się do uprawy w gruncie (przy sprzyjającej pogodzie) lub w tunelu. Plonuje w połowie sezonu (średnio późny). Jego owoce to kwintesencja smaku „pomidora z dawnych lat” – są znakomite na kanapki, do sałatek, a także do sosów. Odmiana ta bywa mniej odporna na choroby niż nowoczesne mieszańce, ale ogrodnicy wciąż ją kochają za niepowtarzalny aromat i smak domowych pomidorów.
• Henryka F1 (Malinowy Henryk) – Wyjątkowo udana polska odmiana malinowa F1. Henryka to pomidor gruntowy o wysokim wzroście (wymaga palikowania) i średnio późnym terminie owocowania. Słynie z odporności na choroby, m.in. na zarazę ziemniaczaną, oraz ze wzmacnianej tolerancji na niekorzystne warunki uprawy. Daje duże, kuliste owoce typu malinowego – o amarantowej skórce, bardzo smaczne, soczyste, a przy tym dość twarde (nie pękają łatwo). Masa owocu ok. 150–200 g. Henryka F1 nadaje się przede wszystkim do gruntu, ale można ją też sadzić w tunelu foliowym. To odmiana ceniona zarówno przez amatorów, jak i przez plantatorów towarowych – za wysoki plon i zdrowotność krzaków, połączone ze świetnym smakiem malinowych pomidorów.
• Malinowy Olbrzym – Polska odmiana o naprawdę dużych owocach. Jak sama nazwa wskazuje – potrafią to być pomidory-olbrzymy, przy odpowiedniej pielęgnacji osiągające nawet 0,5–1 kg sztuka, choć przeciętnie ważą >200 g. Owoce są spłaszczone, mocno żebrowane, o cienkiej skórce i malinowej barwie. Miąższ bardzo mięsisty, aromatyczny, z niewielką liczbą nasion – przepyszny na kanapki i sałatki. Krzak rośnie wysoki (tyczny o luźnym pokroju)​ i wymaga silnych podpór (paliki, tyczki) – ugięte pod ciężarem owoców pędy trzeba dobrze podwiązywać. Malinowy Olbrzym dojrzewa średnio późno (pierwsze pomidory w sierpniu)​. Najlepiej udaje się uprawiany przy palikach w gruncie lub w nieogrzewanym tunelu, prowadząc na 1–2 pędy​. Plon nie jest tak obfity jak u mniejszych odmian, ale rekompensuje to rozmiar i jakość owoców. Dla miłośników gigantów – pozycja obowiązkowa.
• Malinowy Retro – Stosunkowo nowa polska odmiana malinowa, zdobywająca uznanie działkowców. Retro to pomidor o wczesnym plonowaniu (jedna z wcześniejszych malinowych odmian) i silnym wzroście ciągłym​. Rośnie wysoko, wymaga palikowania, ale odwdzięcza się wyjątkową plennością – z jednej rośliny można uzyskać nawet do 8 kg owoców. Pomidory są średnie lub duże (100–150 g), kształtu kulisto-sercowatego, bez zielonej piętki i bez tendencji do pękania. Miąższ soczysty, słodki i bardzo smaczny – typowy malinowy. Malinowy Retro nadaje się do uprawy zarówno w gruncie, jak i w wysokim tunelu foliowym​. Ze względu na obfite owocowanie, warto go regularnie nawozić i podlewać, by nie osłabić krzaków. To odmiana, która łączy w sobie tradycyjny smak malinowego pomidora i nowoczesną plenność – nic dziwnego, że coraz więcej osób po nią sięga.
• Malinowy Prezes – Nowsza odmiana o kulistych owocach malinowych. Roślina wysoka, bardzo plenna i wielkoowocowa. Jej pomidory nie osiągają co prawda rozmiarów „Olbrzyma”, ale są duże (200–300 g) i wyjątkowo smaczne. Malinowy Prezes ma skórkę cienką, intensywnie różową, miąższ słodki, aromatyczny. Owoce są dość jednolitego kształtu (kuliste), lekko spłaszczone. Z racji obfitości i masy plonu wymaga solidnych podpór (ciężkie grona mogą łamać pędy). Ta odmiana nadaje się przede wszystkim do uprawy amatorskiej w gruncie, ewentualnie w tunelu. Często polecana jest dla osób, które chcą spróbować nowej generacji malinowych pomidorów – łączy wysoką plenność z jakością owoców.

Tabela: Odmiany pomidorów malinowych – porównanie

Odmiana	Typ rośliny	Wielkość owoców	Cechy owoców	Termin plonowania	Uwagi (odporność/uwagi uprawowe)

Malinowy Ożarowski

wysoka, ciągła

duże (180–300 g)

różowe, spłaszczone, żebrowane; aromatyczne

średnio późny

Stara odmiana; słabsza odporność, ale znakomity smak

Henryka F1 (Malinowy Henryk)

wysoka, ciągła

duże (150–180 g)

amarantowe, kuliste; mięsiste i soczyste

średnio późny

Odporna na zarazę i choroby​; grunt, ewent. tunel

Malinowy Olbrzym

wysoka, ciągła

bardzo duże (>200 g, do 1 kg)

różowe, mocno żebrowane; bardzo mięsiste

średnio późny

Wymaga mocnych palików; owoce czasem nierównomierne, ale pyszne

Malinowy Retro

wysoka, ciągła

średnie-duże (100–150 g)

malinowe, kulisto-sercowate; soczyste, słodkie

wczesny

Bardzo plenna (do 8 kg/rośl.)​ grunt i tunel

Malinowy Prezes

wysoka, ciągła

duże (200–300 g)

malinowe, kuliste; słodkie, aromatyczne

średni

Plenny, wieloowocowy; wymaga podpór (ciężkie grona)

Pomidory typu bawole serce – ogromne, mięsiste owoce

Pomidory bawole serce to jedna z najbardziej rozpoznawalnych grup – kto raz zobaczył te owoce, ten zrozumie skąd nazwa. Charakteryzują się bardzo dużymi owocami (często 200–600 g, a bywa i więcej) o kształcie sercowatym lub lekko nerkowatym i żebrowanej skórce​. Miąższ bawolich serc jest niezwykle mięsisty, z niewielką ilością nasion, słodki i soczysty – wprost stworzony do kanapek, sałatek caprese czy sosów. Wiele osób uważa, że to najsmaczniejsze pomidory ze wszystkich. Rosną na wysokich roślinach o wiotkich łodygach, które koniecznie wymagają palikowania (ciężar owoców łatwo może połamać pędy)​. Z reguły są to odmiany średnio późne. Uprawa bawolich serc wymaga nieco cierpliwości i dbałości (przycinanie pędów, przerzedzanie zawiązków, solidne podpory), ale efekty są imponujące. Oto najlepsze odmiany z tej grupy:

• Bawole Serce (Oxheart) – Klasyczna odmiana, od której wzięła nazwę cała grupa. Bawole Serce od lat króluje w polskich ogródkach jako pomidor o największych owocach. Roślina jest wysoka (łodygi do 2 m długości) i ma zwisający pokrój – wymaga przywiązywania do palików oraz najlepiej prowadzenia na 1–2 pędy​. Owoce osiągają 200–600 g, mają sercowaty kształt (przy szypułce często szerokie, zwężające się ku dołowi), z zewnątrz czerwonoróżowe, wewnątrz intensywnie różowe, słodkie i smaczne​. Skórka cienka, delikatna. Pomidory dojrzewają od sierpnia do października – z jednego krzaka nie będzie ich bardzo wiele, ale każdy robi wrażenie rozmiarem. Odmiana preferuje glebę próchniczną, żyzną i dużo słońca. Warto usuwać częściowo nadmiar zawiązanych owoców w gronach, by pozostałe lepiej dojrzały (typowa praktyka przy bawolich sercach). Bawole Serce to wciąż jedna z najpopularniejszych odmian w Polsce​ uprawiana amatorsko – trudno pobić ją pod względem smaku i wielkości owoców.
• Oxheart Malinowy (Oxheart Pink) – Ciekawa rodzima odmiana w typie bawole serce, o malinowej barwie owoców. Łączy w sobie to, co najlepsze z obu światów: słodycz i aromat pomidorów malinowych oraz wielkość i mięsistość bawolich serc. Owoce mogą być sercowate lub nerkowate, duże (300–500 g), o cienkiej różowoczerwonej skórce. Miąższ wypełnia niemal cały owoc – mało pestek, dużo słodkiego „mięsa”. Oxheart Malinowy rośnie wysoko, wymaga palikowania. Jest szczególnie polecany do uprawy amatorskiej w gruncie (w tunelu także się uda). Nie za bardzo nadaje się na przetwory – to raczej pomidor sałatkowy, kanapkowy. Jeśli kochasz malinówki, a chcesz spróbować ich w formacie XXL – to jest odmiana dla Ciebie.
• Herodes – Egzotycznie brzmiąca odmiana pochodząca z Ameryki Południowej. Herodes to pomidor typu bawole serce o niekończącym się wzroście – krzewy rosną i rosną, osiągając olbrzymie rozmiary (nawet powyżej 2 m, jeśli mają miejsce). Wytwarzają duże grona ogromnych owoców (często po 3–4 owoce w gronie). Herodesy mają sercowaty kształt, skórkę czerwoną lub lekko malinową, a miąższ jak na bawole serce przystało – mięsisty i pyszny​. Wymagają sporo słońca i ciepła (pochodzenie tropikalne robi swoje), dlatego w naszym klimacie najlepiej udają się w tunelu foliowym lub w wyjątkowo ciepłe lata – w gruncie w osłoniętym miejscu. Ze względu na silny wzrost konieczne jest regularne ogławianie (usuwanie wierzchołków pod koniec sezonu) i porządne paliki. Odmiana dla ambitnych – potrafi odwdzięczyć się niecodziennym widokiem pomidora-drzewa obsypanego wielkimi „sercami”.
• Corazon F1 – Stosunkowo nowy mieszaniec F1 w typie bawole serce, który zdobył uznanie za plenność i wyrównane plonowanie. Corazon po hiszpańsku znaczy „serce” – nazwa trafiona, bo owoce mają oryginalny, sakiewkowaty kształt serca (przypominający nieco kształt sakiewki z pieniędzmi)​. Są bardzo duże (często >200 g) i wyjątkowo smaczne. Roślina rośnie wysoka (tyczna) o dość luźnym pokroju​. Corazon F1 wyróżnia się nieco lepszą odpornością na choroby niż tradycyjne odmiany i bardziej zwartym plonowaniem (owoce dojrzewają równiej). Producent poleca ją szczególnie do uprawy tunelowej​, ale w ciepłe lato i w gruncie sobie poradzi. To propozycja dla tych, którzy chcą uprawiać bawole serca, ale zależy im na nieco łatwiejszej uprawie i stabilnym plonie, jaki dają nasiona F1. Smak nadal pozostaje na pierwszym miejscu – Corazon w tej kwestii nie ustępuje odmianom tradycyjnym.

Tabela: Pomidory typu bawole serce – przegląd odmian

Odmiana	Owoce (masa, kolor, kształt)	Cechy wzrostu rośliny	Uwagi uprawowe	Smak i zastosowanie

Bawole Serce

200–600 g; czerwone/różowe; sercowate, żebrowane

wysoka, wiotka łodyga (do 2 m)​

Palikowanie konieczne; najlepiej 1–2 pędy​; średnio późny

Bardzo mięsiste, słodkie; na kanapki, sałatki, sosy

Oxheart Malinowy

300–500 g; malinowe; sercowate/nerkowate

wysoka (tyczna)

Grunt (ciepłe stanowisko) lub tunel; odmiana amatorska

Słodkie, malinowe aromaty; świeże spożycie (sałatkowy)

Herodes

250–500 g; czerwone/malin.; sercowate

bardzo wysoka, silny wzrost ciągły

Wymaga dużo ciepła; palikować i ogławiać; lepszy w tunelu

Bardzo smaczny, mięsisty; do bezpośredniego spożycia

Corazon F1

~250 g; czerwone; sakiewkowate serce

wysoka, luźny pokrój

Polecany do tunelu; plenna odmiana F1, lepsza odporność

Słodki, aromatyczny; uniwersalny (sałatki, sosy)

Żółte pomidory – słoneczne kulki pełne słodyczy

Żółte odmiany pomidorów zyskują coraz większą popularność. Ich owoce mają odcień od jasnożółtego po pomarańczowy i wyróżniają się często słodszym, mniej kwaskowatym smakiem niż czerwone odpowiedniki​. Zawierają też nieco inne składniki odżywcze – mniej likopenu, ale więcej karotenoidów (prowitamina A) i witaminy C​. Dla ogrodnika to przede wszystkim ciekawy akcent kolorystyczny na grządce i talerzu. Wśród żółtych pomidorów znajdziemy zarówno drobne koktajlowe, jak i podłużne „cytrynki” czy duże, mięsiste befsztyki. Oto kilka najlepszych odmian żółtych pomidorów do uprawy amatorskiej:

• Złoty Ożarowski – Pierwsza polska odmiana pomidora o złoto-pomarańczowej barwie skórki​. Jest to pomidor średnio wczesny, dość wysoki (wymaga palikowania), polecany do uprawy amatorskiej zarówno w gruncie, jak i pod osłonami. Owoce są kuliste lub lekko spłaszczone, o gładkiej, połyskującej skórce i mięsistym miąższu. Smak bardzo dobry – słodkawy, delikatny, mniej kwasowy niż u czerwonych odmian. Złoty Ożarowski dorasta do ok. 1,2–1,5 m, plonuje dość obficie od połowy lata. Ze względu na atrakcyjny kolor i rodzimy rodowód, chętnie sadzony jest w przydomowych ogródkach. Można go wykorzystać tak samo jak czerwone pomidory – jest uniwersalny (sałatki, kanapki, przetwory na żółty ketchup itp.). Ta odmiana to świetny start, jeśli chcesz wprowadzić żółte pomidory do swojego warzywnika.
• Azoychka (Azoycha) – Słynna odmiana pochodząca z Rosji, doceniona na całym świecie. Azoychka rodzi duże owoce (wielkości piłki tenisowej, ok. 7–10 cm średnicy) o lekko spłaszczonym kształcie​. Ich skórka jest intensywnie żółta z lekkim połyskiem. Smak znakomity: bogaty, lekko cytrusowy, z delikatną kwaskowatością – wyróżnia się wśród innych żółtych odmian. Roślina jest dość wysoka (1,5–1,8 m), wymaga palikowania. Plonuje wcześnie (jak na duży pomidor – dojrzałość już po ~65 dniach od posadzenia), co jest zaletą w naszym klimacie. Azoychka udaje się w gruncie i tunelu. Owoce są na tyle duże i mięsiste, że nadają się też do przetworów (zupy, sosy) – mają piękny żółty kolor miąższu. Warto spróbować tej odmiany, by przekonać się, że żółty pomidor też może mieć głębię smaku i charakter.
• Ola Polka – Niezwykle lubiana odmiana typu cherry o słonecznie żółtych owocach​. Ola Polka to pomidor karłowy, determinujący – krzewy osiągają zaledwie ~60 cm wysokości, są zwarte. Dzięki temu nadaje się świetnie do uprawy w donicach, skrzynkach lub gęściej w gruncie. Owoce są drobne (ok. 2–3 cm), kuliste, o gładkiej żółtej skórce. W smaku bardzo słodkie i smaczne​, wręcz jak owocowa przekąska. Odmiana jest dość plenna, potrafi zaskoczyć ilością zawiązanych pomidorków. Ola Polka znosi dobrze mniej sprzyjające warunki i generalnie uchodzi za niezawodną – polecana początkującym. Można ją sadzić w gruncie (nawet w większym zagęszczeniu, bo krzaczki są małe)​ oraz na balkonach. Owocuje wcześnie i długo. Nic dziwnego, że znalazła się w wielu rankingach ulubionych odmian – to po prostu żółta kuzynka Koralika, równie łatwa w uprawie i pyszna.
• Cytrynek Groniasty – Nazwa mówi wiele – ta odmiana rodzi grona małych, cytrynowożółtych owoców. Pomidorki są owalne lub lekko wydłużone, wielkości dużej czereśni. Rosną na długich gronach, po kilkanaście sztuk (stąd “groniasty”). Krzak wysoki, ciągłego wzrostu – wymaga palików i usuwania pędów bocznych. Cytrynek Groniasty wyróżnia się plennością i odpornością (wielu działkowców chwali go za małą podatność na choroby). Owoce mają bardzo słodki smak – są mniej kwaskowe niż czerwone koktajlówki. Ze względu na kształt i kolor, pięknie komponują się w sałatkach i jako ozdoba potraw. Odmiana do gruntu i pod osłony; lubi słoneczne stanowiska. To kolejny przykład na to, że żółte pomidory koktajlowe potrafią przewyższyć słodyczą te czerwone.
• Pineapple Pig – Efektowna odmiana o dużych owocach i oryginalnej nazwie. Pineapple Pig rodzi duże, delikatnie spłaszczone owoce w żółto-pomarańczowym kolorze​. Nazwa (ananasowa świnka?) nawiązuje być może do słodkiego smaku przypominającego tropikalne owoce. Pomidory są bardzo słodkie, niemal pozbawione kwasowości. Krzak wysoki, indeterminantny, o umiarkowanej sile wzrostu. Odmiana do uprawy w tunelu lub ciepłym stanowisku w gruncie. Owoce Pineapple Pig mogą osiągać 300–400 g, mają piękny żółty miąższ z lekkimi różowymi przebarwieniami (czasem występuje efekt dwukolorowego cieniowania). Idealne do kolorowych sałatek caprese – plastry żółtego pomidora przełożone z czerwonym wyglądają zjawiskowo. W Polsce to wciąż dość rzadki rarytas, ale wart wyszukania przez kolekcjonerów odmian.

Tabela: Najciekawsze odmiany pomidorów żółtych

Odmiana	Wielkość i typ owoców	Typ wzrostu (wysokość)	Cechy szczególne	Uprawa

Złoty Ożarowski

średnie (kuliste, lekko spłaszczone); złoto-pomarańczowe

wysoki (palikowy)

Mięsiste, gładka skórka; polska odmiana​

Grunt i tunel; średnio wczesny

Azoychka

duże (ok. 7–10 cm, spłaszczone); intensywnie żółte

wysoki (1,5–1,8 m)

Lekko kwaskowy, bogaty smak​; wczesny jak na duży pomidor

Grunt (ciepły) i tunel; odm. rosyjska

Ola Polka

drobne cherry (2–3 cm, okrągłe); żółte

karłowy (0,5–0,6 m)

Bardzo słodkie owoce; plenna i łatwa odmiana

Grunt (można gęsto) i balkon; wczesna

Cytrynek groniasty

drobne (2 cm, owalne); cytrynowo-żółte

wysoki (tyczny)

Liczne grona; słodkie i odporne

Grunt i osłony; ciąć na 2 pędy

Pineapple Pig

bardzo duże (300–400 g, spłaszczone); żółto-pomarańczowe

wysoki (1,5 m)

Słodkie, niemal bezkwasowe; dwukolorowy miąższ

Tunel lub ciepły grunt; raczej kolekcjonerska odmiana

Czarne pomidory – ciemna barwa, wyrazisty smak

Czarne pomidory przyciągają uwagę niezwykłą barwą – owoce mogą być ciemnobordowe, purpurowo-brązowe, a nawet mieć odcień głębokiej czekolady. Oczywiście nie są dosłownie czarne, ale w porównaniu z typowymi czerwonymi wyróżnia je wysoka zawartość barwników z grupy antocyjanów, co nadaje im tę ciemną tonację. Wiele czarnych odmian charakteryzuje się wyjątkowym smakiem – często bardzo słodkim, z nutami winnymi czy dymnymi, docenianym przez koneserów. Uprawa czarnych pomidorów niewiele się różni od innych – wymagają tyle samo słońca i ciepła. Warto jednak zapewnić im pełne dojrzenie na krzaku, bo wtedy ich smak jest najlepszy. Poniżej kilka znanych odmian o ciemnych owocach:

• Black Cherry – opisana już wyżej w kategorii koktajlowej, tutaj warto przypomnieć: ciemnobrązowe, „czarne” pomidorki cherry zebrane w grona po ~8 sztuk. Ma intensywnie słodki, bogaty smak i jest niezwykle dekoracyjna. Black Cherry to jedna z najbardziej rozpowszechnionych czarnych odmian – łatwo dostępna i niezawodna w uprawie (grunt lub tunel). Dla miłośników drobnych pomidorków o niebanalnym wyglądzie – pozycja obowiązkowa.
• Black Prince (Czarny Książę) – Legendarna odmiana wywodząca się z Syberii. Black Prince rodzi średniej wielkości pomidory (150–300 g) o ciemnej, kasztanowo-bordowej skórce i bardzo aromatycznym, słodkim miąższu. Owoce są zazwyczaj okrągłe, lekko spłaszczone. W smaku uchodzą za jedne z najlepszych wśród „czarnych” – pełne, słodkie, z nutą dymu. Świetnie nadają się zarówno do jedzenia na świeżo, jak i na przetwory (przeciery, sosy – nadają im głębszy kolor). Roślina rośnie wysoko (~1,5 m), w tunelu może wyżej. Wymaga palikowania i standardowej opieki. Black Prince był jedną z pierwszych szerzej dostępnych ciemnych odmian i do dziś cieszy się sławą. W wielu źródłach podaje się, że jest odporna na chłody, co pewnie wynika z syberyjskiego pochodzenia – faktycznie, udaje się w gruncie nawet w nieco chłodniejszych rejonach. To dobry wybór na początek przygody z czarnymi pomidorami.
• Blackball – Koktajlowa odmiana o okrągłych, niewielkich owocach trochę większych od czereśni​. Blackball można zaliczyć do „średnich cherry” – pomidorki ~3 cm średnicy, zebrane w grona, barwy ciemnobrązowej. Są bardzo słodkie i delikatne w smaku, dzięki czemu stanowią wyśmienitą przekąskę. Krzaki wysokie (około 1,5 m) – do gruntu lub pod osłony. Owoce dojrzałe wyglądają bardzo dekoracyjnie, szczególnie w połączeniu z żółtymi i czerwonymi koktajlowymi na talerzu. Blackball to jedna z nowszych popularnych odmian – jeśli lubisz Black Cherry, to „czarna kuleczka” też Ci posmakuje, a wniesie nieco urozmaicenia wielkością owoców (są większe, bardziej mięsiste).
• Indigo Rose – Intrygująca odmiana o niemal fioletowo-czarnej skórce. Indigo Rose zawiera dużo antocyjanów, co sprawia, że skórka (na nasłonecznionej części owocu) staje się atramentowo czarna. Od spodu pomidor pozostaje czerwony – po przekrojeniu pięknie kontrastuje fiolet ze szkarłatem. Owoce są niewielkie (ok. 50–80 g), okrągłe. W smaku raczej łagodne, umiarkowanie słodkie – bardziej ciekawostka kulinarna niż smakowy rarytas, ale za to zdrowe (antyoksydanty!). Krzak średnio wysoki, dobrze się krzewi. Odmiana odporna na choroby. Indigo Rose warto uprawiać dla efektu wizualnego – np. dodając kilka takich czarno-czerwonych pomidorków do sałatki, zaskoczymy gości. Należy pamiętać, że muszą w pełni dojrzeć (aż czerwona część będzie miękka), bo niedojrzałe są twarde i cierpkie.

Tabela: Polecane odmiany “czarnych” pomidorów

Odmiana	Wielkość owocu	Typ / wzrost rośliny	Cechy owocu (kolor, smak)	Uwagi uprawowe

Black Cherry

mały (2–3 cm, cherry)

wysoki (1,8 m), ciągły

Ciemnopurpurowy, brązowy; bardzo słodki

Grunt lub tunel; patrz sekcja cherry

Black Prince

średni (150–250 g)

wysoki (1,5 m)

Kasztanowobrązowy; aromatyczny, soczysty, słodki​

Grunt (też w chłodniejsze lato daje radę); palikować

Blackball

mały (3–4 cm, koktajlowy)

wysoki (1,5 m)

Ciemnobrązowy, okrągły; bardzo słodki

Grona po ~6–8; grunt i osłony

Indigo Rose

mały/średni (50–80 g)

średni (1–1,2 m)

Fioletowo-czarny z czerwonym rumieńcem; łagodny smak

Bogaty w antocyjany; zbierać w pełni dojrzałe

Zielone pomidory – dojrzałe, choć zielone

Zielone pomidory kojarzą się większości z niedojrzałymi owocami, ale istnieje grupa odmian, które pozostają zielone nawet po dojrzeniu. Takie pomidory zielonoowocowe potrafią być niezwykle słodkie – często słodsze od czerwonych! Ich smak bywa opisywany jako owocowy, z nutami tropikalnymi czy cytrusowymi. Kolor dojrzałej skórki tych odmian to zieleń (czasem z żółtawym odcieniem lub paskami), miąższ zaś miewa odcień limonkowy, seledynowy. Uprawa zielonych pomidorów niczym się nie różni, jedynie trudniej na pierwszy rzut oka ocenić dojrzałość – zwykle poznajemy po miękkości owocu i żółtawym odcieniu skórki, że już czas zbioru. Oto warte uwagi odmiany „evergreen”:

• Green Zebra – Najsłynniejsza zielona odmiana, od której wiele osób zaczyna przygodę z zielonymi pomidorami. Green Zebra ma nieduże owoce (50–100 g) o kulistym kształcie, pokryte zielono-żółtymi prążkami niczym paski zebry. Gdy dojrzeją, skórka jest jasnozielona z żółtym tłem i ciemniejszymi zielonymi pasami. Miąższ pozostaje intensywnie zielony​, bardzo soczysty. Smak Green Zebry zaskakuje – to połączenie słodyczy i pikantności​, z lekko cytrusową nutą. Naprawdę pyszny na surowo (świetny do sałatek, także w połączeniu z czerwonymi i żółtymi odmianami dla kontrastu kolorów). Roślina rośnie wysoka (około 1,5 m), wymaga palikowania. Odmiana średnio wczesna, plenna. Można uprawiać w gruncie i tunelu. Green Zebra jest stosunkowo odporna i owocuje aż do jesieni w zdrowiu. To zdecydowanie jedna z najlepszych zielonych odmian, must-have dla ciekawskich ogrodników.
• Malachitowa Szkatułka (Malachite Box) – Prawdziwa perła wśród zielonych pomidorów, pochodząca z Rosji. Malachitowa Szkatułka to duży zielony befsztyk – owoce osiągają 300–400 g, są lekko spłaszczone i delikatnie żebrowane. Podczas dojrzewania skórka robi się żółtawozielona, ale wnętrze zawsze kryje soczyście zielony, galaretowaty miąższ. Smak tych pomidorów jest fenomenalny: bardzo słodki, owocowy, pozbawiony kwasowości – niektórzy twierdzą, że to najsłodsze pomidory, jakie jedli. Krzak wysoki, raczej o ciągłym wzroście, wymaga palików. Odmiana średnio późna – pierwsze owoce często dopiero w sierpniu, więc lepiej sadzić w tunelu lub ciepłym stanowisku. Zdecydowanie warta zachodu dla prawdziwych smakoszy. Malachitowa Szkatułka udowadnia, że zielone pomidory mogą bić na głowę smakowo wiele czerwonych.
• Cherokee Green – Zielona wersja słynnego Cherokee Purple. Jest to późna odmiana o dużych owocach (250–350 g) i doskonałym smaku. Cherokee Green rodzi befsztyki, które w pełni dojrzewają dopiero pod koniec lata – ale za to nie przejmują się kaprysami pogody i wiążą owoce nawet w trudniejszych warunkach. Miąższ jest zielono-żółtawy, bardzo soczysty, o bogatym, słodkim smaku (typowym dla starych odmian amerykańskich). Krzak wysoki, silny. W Polsce udaje się lepiej pod osłonami z racji późniejszego plonu. Jeśli ktoś lubi Cherokee Purple, to warto spróbować też zielonej wersji – w smaku wcale nie ustępuje, a daje ciekawy kolor na talerzu.
• Green Grape – Odmiana cherry o zielonych owocach. Green Grape (Zielone Winogrono) tworzy grona drobnych, okrągłych pomidorków o średnicy ok. 2,5–3 cm. Gdy dojrzeją, robią się lekko żółtozielone, półprzezroczyste. Smak jest często opisywany jako tropikalny, słodki z nutą cytrusów – coś jak połączenie pomidora z owocem egzotycznym. Bardzo ciekawy na surowo, idealny do sałatek owocowo-warzywnych czy salsy. Roślina o ciągłym wzroście, wymaga podpór, ale nie jest bardzo wysoka (ok. 1,2 m). Green Grape to obowiązkowy element w kolekcji, jeśli chcemy zaskoczyć gości zielonymi „koktajlówkami” o niesamowitym smaku.

Tabela: Zielone odmiany pomidorów – charakterystyka

Odmiana	Wielkość owoców	Cechy owoców (wygląd, smak)	Wzrost rośliny	Uwagi uprawowe

Green Zebra

małe/średnie (50–100 g)

Zielone z żółtymi paskami​; słodko-pikantne

wysoki (1,5 m)

Odporna, plenna; grunt i tunel; średnio wczesna

Malachitowa Szkatułka

bardzo duże (300–400 g)

Żółtozielona skórka, zielony miąższ​; bardzo słodki

wysoki (tyczny)

Późna; lepiej pod osłonami; wyjątkowy smak

Cherokee Green

duże (250–350 g)

Zielone z żółtym odcieniem; aromatyczne, słodkie

wysoki, silny

Późny; toleruje gorszą pogodę​; tunel zalecany

Green Grape

drobne (2–3 cm, cherry)

Zielono-żółte, kuliste; owocowy smak

średni (1,2 m), ciągły

Grona po kilkanaście; palikować; oryginalne cherry

(Uwaga: Nie mylić zielonych odmian dojrzewających z niedojrzałymi zielonymi pomidorami zwykłych odmian – te ostatnie zawierają tomatynę i nadają się raczej do marynat niż jedzenia na surowo.)

Pomidory daktylowe i śliwkowe – podłużne, idealne do przetworów

Wśród pomidorów o niewielkich owocach warto wyróżnić pomidory daktylowe oraz śliwkowe. Obie te grupy cechują się podłużnym kształtem owoców i jędrnym miąższem. Pomidorki daktylowe są zwykle niewielkie, wielkości dużego winogrona lub daktyla, o owalnym kształcie. Pomidory śliwkowe (czasem nazywane też gruszkowymi lub San Marzano, choć San Marzano to konkretna odmiana) mają wydłużony, lekko zaostrzony kształt, przypominający śliwkę lub małą papryczkę. Cechuje je zwykle twarda skórka i mało nasion, dzięki czemu świetnie nadają się do marynowania, suszenia, pieczenia i przetwarzania. Zachowują formę po obróbce cieplnej – można je piec czy grillować bez rozpadania. Są też idealne na koncentrat czy passatę, bo mają więcej suchej masy w miąższu.

Kilka polecanych odmian z tej grupy:

• Pomidor Daktylowy – Pod taką nazwą sprzedawane są nasiona jednej z odmian o malutkich, wydłużonych owocach przypominających daktyle. Roślina jest wysoko rosnąca (tyczna) i bardzo plenna​. Owoce koloru czerwonego, o długości ~3 cm, zebrane w długie grona. Miąższ wyjątkowo soczysty, słodki, pozbawiony kwasowej nuty – pomidorki daktylowe są uwielbiane przez dzieci jako zdrowa przekąska. Ciekawostką jest to, że jest to odmiana typu malinowy cherry – czyli łączy różową barwę malinówek z wielkością cherry, ale często wygląda po prostu jak czerwony. Plonuje po ok. 75 dniach od posadzenia, więc dość szybko. Można ją uprawiać w gruncie i w donicach (np. na balkonie), byle zapewnić palik i podpory dla gron. Jeśli ktoś szuka pomidorków do podjadania prosto z krzaka, a Koralik czy Cherry już mu się znudziły – pomidory daktylowe będą strzałem w dziesiątkę.
• Mandat F1 – Bardzo plenna wczesna odmiana typ daktylowy o wydłużonych owocach. Mandat rodzi całe kiście drobnych, podłużnych pomidorków o masie ok. 15–20 g każdy. Mają intensywnie czerwony kolor, są twarde, nie pękają i długo zachowują świeżość. Idealne do kiszenia w całości, konserwowania w zalewie lub suszenia w suszarce (pokrojone na połówki). Roślina jest wysoka (indeterminująca), ale krzak ma kompaktowy pokrój, dość sztywny – można prowadzić na 2–3 pędy. Mandat F1 nadaje się do uprawy zarówno w polu, jak i pod folią. Ze względu na krótki okres wegetacji (pierwsze owoce już w lipcu), dobrze sprawdza się w naszym klimacie. Jako hybryda F1 jest odporna na częste choroby pomidora. To świetna propozycja dla osób nastawionych na duże zbiory „przetworowych” pomidorków.
• San Marzano – Włoska klasyka wśród pomidorów śliwkowych. San Marzano to nazwa całej grupy odmian pochodzących z okolic San Marzano – słyną one z doskonałych owoców na przetwory i passatę. Klasyczne San Marzano daje wydłużone pomidory (8–12 cm) o kształcie wrzecionowatym, czerwone, z bardzo grubą ścianą owocu i małą ilością nasion. Miąższ jest słodki, bogaty, idealny na sos do spaghetti – nic dziwnego, że Włosi od lat robią z nich konserwy. W Polsce San Marzano udaje się najlepiej pod folią lub w cieplejszych rejonach w gruncie (wymaga ~80 dni do dojrzałości). Rośliny są wysokie, wymagają palikowania, prowadzenia na 1-2 pędy. Owocują długo, stopniowo. Jeśli planujesz robić domowe przeciery czy suszone pomidory w oliwie – warto posadzić kilka krzaczków San Marzano. Alternatywnie, polskie nasienne firmy oferują odmiany typu śliwkowego, często pod nazwami takimi jak Lancet, Polan czy Roma – wszystkie one mają podłużne owoce świetne na przetwory. Pomidor śliwkowy i daktylowy najlepiej sprawdza się w kuchni konserwowej – warto mieć chociaż jedną taką odmianę w ogródku.
• Red Pear – (wspomnijmy jeszcze raz tę odmianę, bo pasuje do kategorii) Czerwona gruszka – opisywana wyżej w koktajlowych – to także przykład małego pomidora o wydłużonym kształcie, choć bardziej gruszkowatym. Red Pear ma mało nasion, jest bardzo słodka i idealna do przekąsek. Jako gruntowa odmiana wiotkołodygowa, wczesna i plenna​, bywa używana również do konserwowania w całości w słoikach. Warto pamiętać, że takich „gruszkowych” pomidorków jest więcej (np. Radana opisana w cherry czy słynna żółta Yellow Pear). Wszystkie one mają podobne zastosowanie co daktylowe – dekoracyjne, smaczne, dobre do przetworów.

Tabela: Odmiany pomidorów daktylowych/śliwkowych

Odmiana	Typ owoców (wielkość, kształt)	Cechy owoców	Plon i zastosowanie	Uprawa (wzrost)

Pomidor Daktylowy (nazwa handlowa)

bardzo małe (3 cm długości), owalne

Czerwone, bardzo słodkie​; soczyste, mało kwasku

Bardzo plenna przekąska; idealne dla dzieci

wysoki, wiotki; grunt i balkon​

Mandat F1

małe (15–20 g), wydłużone (daktylowe)

Czerwone, twarde, nie pękają

Plon wczesny, ogromny; do konserw, kiszenia, suszenia

wysoki, krzaczasty; grunt i tunel​

San Marzano

średnie (8–10 cm), podłużne śliwkowe

Czerwone, mięsiste, mało nasion

Stopniowy plon; król sosów – na przeciery, pasty, suszenie

wysoki, ciągły; lepiej tunel; ciepłolubny

Red Pear

małe (20–30 g), gruszkowate

Czerwone, słodkie​, mało pestek

Wczesna, plenna; do przekąsek, dekoracji, konserwowania

wysoki, wiotki; grunt, 1–2 pędy​

(Uwaga: Pomidory daktylowe i śliwkowe bywają zaliczane do jednej grupy ze względu na podobny kształt i użycie kulinarne​.)

Najlepsze odmiany do gruntu (polowe) i do szklarni

Na koniec uporządkujmy informacje z perspektywy miejsca uprawy. Większość opisanych wyżej odmian nadaje się do uprawy w gruncie w ogródku – zwłaszcza te określone jako gruntowe lub odporne. Jeśli jednak szukasz pomidorów typowo polowych, niewymagających osłon, oraz takich które poradzą sobie w naszych warunkach z minimalną ochroną chemiczną, oto kilka rekomendacji:

Top 5 pomidorów do uprawy w gruncie (odporne i łatwe)

1. Koralik – niezawodny gruntowy cherry, odporny na zarazę, nie wymaga dużo opieki.
2. Alka – nowa polska odmiana karłowa, wcześnie owocująca, nie potrzebuje osłon. Ciekawostka: wykazuje zjawisko partenokarpii – zawiązuje owoce nawet bez zapylenia (mogą nie mieć nasion)​. Daje ~90 g czerwone pomidory, dobre plonowanie nawet przy braku pszczół.
3. Jawor – tradycyjny pomidor gruntowy samokończący (sam kończy wzrost – odmiana sztywnołodygowa)​. Owoce duże, kuliste, bez zielonej piętki, idealne na przetwory i do jedzenia. Wysiew końcówka marca, sadzenie po 15 maja – typowy, sprawdzony w polu pomidor.
4. Awizo F1 – mistrz odporności. Odmiana karłowa, samokończąca, o najwyższej odporności na zarazę ziemniaka, werticiliozę, bakteryjną cętkowatość i inne choroby. Owocuje wcześnie (60–70 dni od posadzenia), dając cylindryczne czerwone owoce 70–80 g. Idealna do gruntu dla minimalizowania oprysków.
5. Rumba Ożarowska – polska odmiana wczesna, karłowa, bardzo plenna​. Owoce średnio duże, lekko spłaszczone, świetne na przetwory. Ogromną zaletą jest duża odporność na choroby (m.in. zarazę ziemniaka) i niepękające owoce​. Dodatkowo zawierają dużo witaminy C, a ich miąższ ma ciekawy arbuzowy odcień czerwieni​. W gruncie spisuje się znakomicie, nawet bez osłon.

Oczywiście do gruntu nadaje się też większość malinowych (np. Henryka F1, Malinowy Ożarowski), byle zadbać o palikowanie i ochronę przed zarazą, oraz koktajlowe (np. Bajaja, Ola Polka na obwódki rabat). Wczesne determinujące odmiany jak Betalux, Koneser, Promyk również są warte uwagi – dają plon zanim zaraza się rozwinie.

Top 5 pomidorów do szklarni / tunelu foliowego

Jeśli dysponujesz szklarnią lub tunelem, masz luksus wyboru niemal dowolnych odmian – pod osłonami nawet wymagające pomidory udadzą się lepiej. Oto kilka odmian szczególnie polecanych pod osłony (ze względu na późność lub wymogi cieplne):

1. Malinowy Olbrzym – w szklarni wydasz prawdziwe giganty, owoce mogą dochodzić do rekordu 1 kg. Pod folią plonuje niezawodniej i szybciej.
2. Herodes – egzotyczny bawole serce, który lubi dużo ciepła. W tunelu zapewnisz mu warunki jak w ojczyźnie (Ameryka Płd.) i odwdzięczy się ogromnymi plonami.
3. Green Zebra – każda odmiana zielona zyska na tunelu, ale Green Zebra owocuje długo i zdrowo nawet do jesieni​, chroniona przed deszczem da plon do pierwszych przymrozków.
4. Cornabel F1 – nowoczesna odmiana typu wydłużony befsztyk (skrzyżowanie pomidora dużego z śliwkowym). Pod folią rodzi mnóstwo dużych, podłużnych owoców idealnych na sosy. Ceniona przez szklarniowców (wymieniona w katalogach obok Pelikana, Malin. Ożarowskiego itp.).
5. Admiro F1 – klasyczny czerwony pomidor szklarniowy, grono po 5–6 owoców ok. 120 g, odporny na większość chorób. Od lat uprawiany w tunelach w Polsce – synonim niezawodności. Jeśli zależy Ci na wysokim plonie handlowej jakości, postaw na sprawdzone hybrydy szklarniowe typu Admiro, Faustine F1, Pomodoro F1 itp.

Pod osłonami warto sadzić też odmiany późne i kolekcjonerskie: np. Malachitową Szkatułkę (by zdążyła dojrzeć), Indigo Rose (lepsze wybarwienie przy wyższej temp.), czy bardzo wysokie koktajlowe jak Yellow Pearshaped, które w szklarni urosną i obrodzą jak szalone.

🌿 Pomidory polecane przez ogrodników – perełki i faworyci upraw amatorskich

Rosamunda

• Typ: śliwkowy, befsztykowy (podłużne owoce)
• Wzrost: wysoki (indeterminujący), wymaga palikowania
• Zastosowanie: do gruntu i pod osłony (szczególnie polecany do tunelu)
• Owoc: duży (150–300 g), intensywnie różowoczerwony, wydłużony, przypominający paprykę; mięsisty, mało pestek
• Smak: wybitny – słodki, łagodny, bardzo aromatyczny
• Plon: obfity, dość wyrównany; owoce dojrzewają od połowy sierpnia
• Ciekawostki: Rosamunda to odmiana stara, ale bardzo ceniona – ulubieniec wielu ogrodników. Dzięki wydłużonemu kształtowi i mięsistości idealna do suszenia, pieczenia, sałatek. Łączy w sobie cechy befsztyka i śliwkowego – rzadkość!

---

Or Pera d’Abruzzo

• Typ: bawole serce (sercowaty), typu „gruby śliwkowy”
• Wzrost: indeterminujący (tyczny), do 2 m i więcej
• Zastosowanie: głównie do tunelu lub bardzo ciepłego gruntu
• Owoc: duży (200–400 g), żebrowany, intensywnie czerwony z malinowym odcieniem; podłużno-sercowaty
• Smak: bardzo słodki, kremowy, soczysty – topowy smak wśród pomidorów
• Plon: niezbyt wczesny, ale bardzo obfity; wymaga podpór i przerzedzania zawiązków
• Ciekawostki: Odmiana pochodząca z włoskiego Abruzji – często wskazywana jako jedna z najsmaczniejszych na świecie. W Polsce zdobywa ogromne uznanie – wielu ogrodników traktuje ją jako obowiązkową w sezonie. Idealna na kanapki, sałatki caprese, surowo.

---

Radana

• Typ: koktajlowy/gruszkowaty
• Wzrost: karłowy/półkarłowy (ok. 60–80 cm), wiotkołodygowy
• Zastosowanie: grunt, donice, balkon
• Owoc: drobny (15–25 g), czerwony, gruszkowaty (przypomina małą figę)
• Smak: słodko-kwaśny, aromatyczny
• Plon: bardzo wczesna odmiana (~75 dni); obfita, owoce w gronach
• Ciekawostki: Jedna z ulubionych gruntowych odmian koktajlowych. Pięknie wygląda na krzaku, nie wymaga dużej pielęgnacji. W sam raz do dekoracji, do marynowania i do podjadania z krzaka.

---

Fuchsia

• Typ: cherry/koktajlowy
• Wzrost: indeterminujący, dość silny
• Zastosowanie: grunt, tunel, balkon (w donicach)
• Owoc: mały (15–30 g), owalny, błyszczący, ciemnoróżowy z fioletowymi/purpurowymi przebarwieniami
• Smak: słodki, złożony, lekko owocowy
• Plon: bardzo obfity – grona po kilkanaście owoców
• Ciekawostki: To odmiana z grupy antocyjanowych – skórka ma ciemniejsze, fioletowe pigmenty. Bardzo dekoracyjna i fotogeniczna. Często sadzona przez kolekcjonerów i hobbystów jako ciekawostka. Smak wygrywa z wyglądem!

---

Faworyt

• Typ: malinowy, befsztykowy
• Wzrost: indeterminujący (tyczny)
• Zastosowanie: grunt, tunel
• Owoc: duży (200–400 g), różowo-czerwony, lekko spłaszczony i żebrowany
• Smak: bardzo słodki, miękki, typowy dla starych malinowych odmian
• Plon: średni, ale jakość owoców rekompensuje wszystko
• Ciekawostki: Odmiana stara, tradycyjna, uprawiana w Polsce od lat – wielu działkowców twierdzi, że to najsmaczniejszy pomidor malinowy. Wymaga żyznej gleby, podpór, ale odpłaca się wspaniałymi „domowymi” owocami. Dobrze rośnie w gruncie przy odpowiednim nawożeniu.

---

Sakiewka

• Typ: bawole serce / befsztyk
• Wzrost: wysoki, palikowy
• Zastosowanie: do tunelu, ewentualnie ciepły grunt
• Owoc: duży (do 400 g), w kształcie przypominającym sakiewkę (nerkowaty, workowaty), czerwony
• Smak: bardzo aromatyczny, słodki, delikatny
• Plon: duży; grona po 3–5 sztuk, owoce równomierne
• Ciekawostki: Odmiana uwielbiana przez osoby, które robią przeciery, sosy i keczupy – owoc mięsisty, mało pestek. Często mylona z odmianą Corazon. Ceniona również za wygląd – nieregularne kształty i żebrowania nadają rustykalny urok.

---

Jantar

• Typ: żółty, średnioowocowy
• Wzrost: półkarłowy (ok. 70–100 cm)
• Zastosowanie: grunt, donice, balkon
• Owoc: średni (ok. 100 g), żółtopomarańczowy, kulisty lub lekko spłaszczony
• Smak: łagodny, słodki, niska kwasowość
• Plon: obfity, dość wczesny
• Ciekawostki: Polska odmiana o pięknej, bursztynowej barwie – stąd nazwa. Idealna do kanapek, sałatek i jako ciekawy kolor w przetworach (żółty ketchup, salsa). Owoce nie pękają, długo utrzymują świeżość. Często wybierana przez osoby uczulone na kwasowe odmiany – jej smak jest wyjątkowo delikatny.

Na zakończenie pamiętajmy – najlepsze odmiany pomidorów to te, które odpowiadają naszym potrzebom i warunkom. W małym ogródku lepiej posadzić więcej koktajlowych i średnich odmian, w tunelu można poszaleć z wielkimi malinowymi befsztykami. Dobrze jest łączyć odmiany wczesne z późnymi, czerwone z kolorowymi, by sezon zbiorów był długi i urozmaicony. Mamy nadzieję, że ten poradnik ułatwi wybór i zachęci do testowania nowych odmian.

Powodzenia w uprawie i smacznych zbiorów!