Borowik żółtopory (Boletus calopus) – opis i występowanie

Borowik żółtopory, znany również jako borowik grubotrzonowy, to wyjątkowo zdradliwy przedstawiciel rodziny borowikowatych. Choć jego wygląd może przypominać smakowite gatunki, jak borowik ceglastopory, to jego spożycie kończy się przykrymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi. Charakterystyczny, barwny trzon i intensywnie gorzki smak to jego znak rozpoznawczy.

Grzybiarze Polska – Dołącz do grupy na Facebook’u.

Jak wygląda borowik żółtopory?

Kapelusz tego grzyba przybiera najpierw kształt półkolisty, z czasem staje się wypukły, a brzegi nieregularnie się wyginają. Ma barwę szarobrązową z lekkim żółtawym odcieniem. Powierzchnia kapelusza jest matowa, sucha i delikatnie zamszowa w dotyku.

Spód kapelusza (rurki) jest intensywnie żółtocytrynowy lub żółtooliwkowy, sinieje po dotknięciu – podobnie jak miąższ po przecięciu. Wbrew pozorom, sinienie nie oznacza jadalności – to częsty mit!

Najbardziej charakterystyczny jest jednak trzon: mocny, pełny i gruby, u góry żółty, w środkowej części czerwony, a u podstawy brązowoczerwony. Całość pokrywa wyraźna, kontrastowa siateczka. Miąższ jest jędrny, żółtawy, z różowym zabarwieniem u podstawy trzonu. Smak: najpierw neutralny, ale szybko przechodzi w wyraźnie gorzki, co czyni go niejadalnym.

W jakich warunkach rośnie borowik żółtopory?

Grzyb ten preferuje tereny górskie i podgórskie, najczęściej spotykany jest w południowej Polsce i na Pomorzu. Występuje od czerwca do października w lasach świerkowych i bukowych – zawsze na kwaśnych glebach. Lubi stanowiska zacienione, często pojawia się w sąsiedztwie mchów lub paproci.

Borowik żółtopory rośnie pojedynczo lub w małych grupach. Rzadziej spotykany niż inne borowiki, co czyni go szczególnie mylącym podczas wypraw grzybowych – zwłaszcza dla mniej doświadczonych grzybiarzy.

Czy borowik żółtopory jest trujący?

Tak, borowik żółtopory jest grzybem trującym, choć nie śmiertelnie. Zjedzenie go może prowadzić do silnych bólów brzucha, nudności, wymiotów i innych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Co gorsza – często bywa mylony z borowikiem ceglastoporym, który jest jadalny, ale ma podobne cechy morfologiczne, jak sinienie i barwny trzon.

Dlatego podstawowa zasada brzmi: jeśli trzon ma kolorowe strefy i siateczkę, a smak jest gorzki – nie zbieraj!

Tabela – Borowik żółtopory

Cecha	Opis
Okres występowania	czerwiec – październik
Typ lasu	iglaste i liściaste (głównie świerki, buki)
Preferencje siedliskowe	kwaśne gleby, tereny górskie i Pomorze
Kapelusz	szarobrązowy, matowy, nieregularny brzeg
Rurki (spód kapelusza)	żółtocytrynowe, siniejące po dotknięciu
Trzon	gruby, żółto-czerwono-brązowy, z wyraźną siateczką
Miąższ	żółtawy, siniejący, u podstawy różowy
Smak	najpierw łagodny, potem wyraźnie gorzki
Jadalność	trujący!
Gatunki mylone	borowik ceglastopory

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy borowik żółtopory jest jadalny?
Nie, to grzyb trujący – powoduje silne dolegliwości żołądkowe.

2. Jak odróżnić go od borowika ceglastoporego?
Ma siateczkę na trzonie i wyraźnie gorzki smak, czego brak u borowika ceglastoporego.

3. Czy sinienie oznacza, że grzyb jest trujący?
Nie zawsze, ale w przypadku borowika żółtoporego – zdecydowanie tak.

4. Gdzie rośnie borowik żółtopory?
W górskich i podgórskich lasach południowej Polski oraz na Pomorzu.

5. Jak wygląda trzon tego grzyba?
Gruby, pełny, w trzech kolorach (żółty–czerwony–brązowy), z siateczką.

6. Czy ten grzyb ma przyjemny zapach?
Nie ma charakterystycznego zapachu, ale smak jest bardzo gorzki.

7. Czy można go pomylić z innym grzybem?
Tak – najczęściej z borowikiem ceglastoporym, który jest jadalny.

8. Czy występuje pospolicie w Polsce?
Nie – jest spotykany lokalnie, głównie w górach i na Pomorzu.

9. Jakie objawy wywołuje po spożyciu?
Bóle brzucha, wymioty, nudności, biegunka – typowe zatrucie pokarmowe.

10. Jak bezpiecznie unikać pomyłek?
Zawsze próbuj surowy kawałek językiem – jeśli gorzki, nie zbieraj.