Borowik ceglastopory (Boletus luridiformis) – opis i występowanie

Borowik ceglastopory, potocznie nazywany ceglakiem, gniewusem lub poćcem, to jeden z najbardziej charakterystycznych przedstawicieli rodziny borowikowatych. Cieszy się dużą popularnością wśród grzybiarzy – zarówno ze względu na swoje walory smakowe, jak i łatwość zbioru w odpowiednich siedliskach. Mimo że jest jadalny, należy go dobrze rozpoznać, ponieważ bywa mylony z trującym borowikiem grubotrzonowym.

Grzybiarze Polska – Dołącz do grupy na Facebook’u.

Jak wygląda borowik ceglastopory?

Ten grzyb wyróżnia się ciemnobrązowym, półkolistym lub poduszkowatym kapeluszem, który może mieć delikatny odcień ceglasty lub oliwkowy. Powierzchnia kapelusza jest matowa i zamszowa, ale w czasie wilgoci staje się lepka w dotyku.

Spód kapelusza, czyli hymenofor, początkowo ma barwę żółtawooliwkową, lecz z wiekiem i pod wpływem dotyku przybiera intensywny ceglastoczerwony kolor, który szybko sinieje po naciśnięciu. Sinienie występuje również na trzonie i w miąższu po przekrojeniu.

Trzon jest żółty z charakterystycznymi czerwonymi kosmkami lub drobnymi ziarenkami, często czerwonobrązowy u podstawy. W odróżnieniu od borowika szlachetnego – pozbawiony siateczki. Kształt trzonu to zwykle forma cylindryczna lub lekko maczugowata. Miąższ jest jasnożółty, sinieje po przecięciu, ale pozostaje bezwonny i łagodny w smaku.

Gdzie rośnie borowik ceglastopory?

Ceglak to grzyb o szerokim zasięgu – występuje od maja aż do końca października. Rośnie zarówno w lasach iglastych, jak i liściastych, zwłaszcza na kwaśnych, przepuszczalnych glebach. Najczęściej można go spotkać pod bukami, dębami, sosnami i świerkami.

Borowik ceglastopory dobrze znosi ciepłe warunki i często pojawia się masowo po letnich opadach. Czasem wyrasta w miejscach osłoniętych, pod mchami lub wśród ściółki.

Czy borowik ceglastopory jest jadalny?

Tak – to grzyb w pełni jadalny, ceniony za smak i konsystencję. Może być smażony, duszony, marynowany czy suszony. Należy jednak pamiętać, by zawsze dobrze go obgotować, szczególnie przy większych ilościach, ponieważ w stanie surowym może powodować dolegliwości żołądkowe.

Ze względu na silne sinienie i czerwone zabarwienia bywa mylony z gatunkami trującymi, dlatego jego rozpoznanie wymaga pewnej wprawy. Warto zbierać tylko osobniki w pełni rozwinięte i unikać starych, nadgniłych grzybów.

Tabela: Borowik ceglastopory – cechy rozpoznawcze

Cecha	Opis
Okres występowania	maj – październik
Typ lasu	iglaste i liściaste
Preferowana gleba	kwaśna, przepuszczalna
Kapelusz	ciemny, zamszowy, poduszkowaty
Spód kapelusza	żółtawy → ceglany, siniejący
Trzon	żółty z czerwonymi kosmkami, bez siateczki
Miąższ	żółty, siniejący, łagodny smak
Jadalność	jadalny (po obgotowaniu)
Zagrożenie pomyłką	borowik grubotrzonowy

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy borowik ceglastopory jest bezpieczny do jedzenia?
Tak, to jadalny gatunek – należy go jednak dobrze obgotować przed spożyciem.

2. Dlaczego borowik ceglastopory sinieje?
To naturalna reakcja chemiczna po uszkodzeniu miąższu – nie świadczy o toksyczności.

3. Czym różni się od borowika grubotrzonowego?
Borowik grubotrzonowy ma siateczkę na trzonie i może być trujący – ceglak jej nie posiada.

4. Jak wygląda spód kapelusza borowika ceglastoporego?
Początkowo żółtawy, z czasem ceglastoczerwony – po naciśnięciu szybko sinieje.

5. Czy można go jeść na surowo?
Nie – surowy może być ciężkostrawny. Zawsze wymaga obróbki termicznej.

6. Gdzie najlepiej szukać borowika ceglastoporego?
W kwaśnych lasach iglastych i liściastych, pod świerkami, bukami i sosnami.

7. Czy borowik ceglastopory ma siateczkę na trzonie?
Nie – trzon nie posiada siateczki, tylko czerwone kosmki lub ziarenka.

8. Jak odróżnić go od trujących grzybów?
Zwracaj uwagę na barwę, kształt trzonu, brak siateczki i reakcję sinienia.

9. Czy borowik ceglastopory nadaje się do suszenia?
Tak – jest ceniony także jako grzyb suszony, choć traci nieco barwę.

10. Czy sinienie oznacza trującego grzyba?
Nie – wiele jadalnych borowików sinieje, to cecha chemiczna, nie toksyczna.