Mączniak atakuje ogórki. Reaguj od razu. Oto co musisz zrobić.

Mączniak rzekomy ogórka, często określany również jako mączniak rzekomy dyniowatych, to powszechna choroba atakująca warzywa, zwłaszcza te uprawiane pod osłonami. Jej sprawcą jest organizm grzybopodobny Pseudoperonospora cubensis. Infekcja ta może znacząco ograniczyć plonowanie roślin, a w skrajnych przypadkach doprowadzić nawet do całkowitej utraty upraw. Jak rozpoznać objawy mączniaka rzekomego na ogórkach? Jak skutecznie przeciwdziałać jego występowaniu oraz jak postępować w przypadku pojawienia się choroby?

Jak rozpoznać mączniaka rzekomego na ogórkach?

Objawy mączniaka rzekomego ogórka pojawiają się zazwyczaj wiosną w uprawach pod osłonami lub na początku lata w przypadku upraw gruntowych. Choroba zakłóca procesy asymilacyjne roślin, hamując ich wzrost i rozwój, co w konsekwencji prowadzi do spadku plonów. W sprzyjających warunkach oraz przy braku szybkiej interwencji, patogen może doprowadzić do całkowitego zniszczenia upraw nawet w ciągu kilku dni.

Rodzaj choroby	grzybowa
Patogen	Pseudoperonospora cubensis
Objawy	żółte przebarwienia na powierzchni liści oraz szarofioletowy nalot od spodu
Rośliny gospodarze	ogórek, dynia, patison, cukinia, arbuz
Optymalne warunki rozwoju	temperatura 22–25°C w dzień i 10–16°C w nocy, wysoka wilgotność
Okres występowania	od maja do września (największe nasilenie: miesiące 4–9)

Objawy mączniaka rzekomego ogórka

Pierwsze oznaki infekcji to niewielkie, żółte plamy pojawiające się na liściach. Z czasem plamy te brunatnieją, zlewają się ze sobą i przybierają kanciasty kształt, ograniczony przez nerwy liściowe. W miarę postępu choroby mogą one obejmować znaczną część blaszki liściowej, prowadząc do zamierania całych liści.

Przy wysokiej wilgotności powietrza na spodniej stronie liści rozwija się szarawy lub brudnobiały nalot o mączystej strukturze, który z czasem przybiera fioletowe zabarwienie.

W początkowej fazie rozwoju choroby objawy mączniaka rzekomego mogą być mylone z symptomami bakteriozy.

Mączniak rzekomy a mączniak prawdziwy ogórka – różnice

Mączniak prawdziwy ogórka przebiega nieco inaczej niż mączniak rzekomy. W przypadku tej choroby na liściach – zwłaszcza na ich górnej stronie – pojawia się wyraźny, mączysty nalot. Jest on jasny, przybierając barwę brudnobiałą lub szarawą. W zaawansowanym stadium infekcji liście wyglądają, jakby były oprószone mąką lub pokryte wapnem. Choroba prowadzi do szybkiego obumierania porażonych części roślin.

Gdzie występuje mączniak rzekomy dyniowatych?

Mączniak rzekomy najczęściej atakuje ogórki – zarówno uprawiane w gruncie, jak i pod osłonami – oraz dynie. Choroba nie ogranicza się jednak wyłącznie do tych roślin. Patogen potrafi również zaatakować inne przedstawicieli dyniowatych, takie jak cukinie, kabaczki czy arbuzy (kawony), powodując poważne straty w plonach.

Jak rozwija się mączniak rzekomy ogórka?

Rozwojowi mączniaka rzekomego sprzyjają specyficzne warunki atmosferyczne – wysoka temperatura w ciągu dnia (22–25°C) oraz chłodniejsze noce (10–16°C). W takich warunkach patogen intensywnie wytwarza zoospory, czyli zarodniki pływkowe odpowiedzialne za zakażanie roślin. Kluczowym czynnikiem umożliwiającym rozwój choroby jest również wysoka wilgotność powietrza.

Co ciekawe, infekcja najczęściej następuje w nocy, kiedy otwierają się aparaty szparkowe liści, stanowiące drogę wnikania patogenu. Okres inkubacji – od zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów – wynosi średnio 6–7 dni. Zarodniki mączniaka mogą być przenoszone przez wiatr na znaczne odległości, co ułatwia szybkie rozprzestrzenianie się choroby.

Jak skutecznie zwalczać mączniaka rzekomego ogórka?

W walce z mączniakiem rzekomym ogórka wykorzystuje się różne metody. W przypadku pojawienia się pierwszych objawów, a także profilaktycznie, zaleca się stosowanie odpowiednich środków grzybobójczych (fungicydów). Jednak równie ważna jak chemiczne zwalczanie jest profilaktyka – działania ograniczające ryzyko infekcji oraz zmniejszające straty w przypadku pojawienia się choroby.

Wybór odpornych odmian

Jednym z podstawowych kroków w profilaktyce jest wybór odmian ogórka wykazujących naturalną odporność lub tolerancję na mączniaka rzekomego. Przykłady takich odmian to:

• Ares F1
• Edyp F1
• Ikar F1

Unikaj odmian podatnych, takich jak Śremski F1, szczególnie w uprawach narażonych na choroby grzybowe.

Zawsze zaopatruj się w rozsadę u sprawdzonych i renomowanych producentów. Zdrowy materiał roślinny to podstawa udanej uprawy i mniejsze ryzyko wprowadzenia patogenów do uprawy. Po zakończeniu sezonu uprawowego warto przeprowadzić odkażanie podłoża, co pozwala na eliminację przetrwalników patogenów i ogranicza ryzyko infekcji w kolejnym sezonie. Regularne wietrzenie tuneli foliowych i szklarni jest niezbędne do utrzymania odpowiedniej cyrkulacji powietrza i obniżenia wilgotności, co utrudnia rozwój chorób grzybowych.

Stymulowanie odporności roślin

Wspomaganie naturalnej odporności roślin poprzez stosowanie biostymulatorów może znacząco zwiększyć ich zdolność do obrony przed patogenami. Przykłady skutecznych preparatów:

• ArgicinPlus:Zawiera azot mocznikowy, nanosrebro, kwas salicylowy i krzem. Stosowanie tego preparatu może zwiększyć plonowanie ogórka nawet o 20% oraz wspomagać walkę z chorobami, w tym z mączniakiem rzekomym.
• Agro ECA Protect: Ekologiczny biostymulator zawierający elektrolizowaną wodę i kwas podchlorawy. Wykazuje skuteczność w ograniczaniu chorób takich jak mączniak rzekomy, szara pleśń i czarna zgnilizna zawiązków. Dodatkowo stymuluje wzrost roślin i poprawia ich odporność.

Usuwanie porażonych części roślin

Regularne usuwanie i utylizacja obumarłych roślin oraz liści z widocznymi objawami choroby jest kluczowe w ograniczaniu źródeł infekcji i zapobieganiu rozprzestrzenianiu się patogenów. Wdrażając powyższe działania profilaktyczne, znacznie zwiększasz szanse na zdrową i obfitą uprawę ogórków, minimalizując jednocześnie ryzyko wystąpienia mączniaka rzekomego.

Jak skutecznie zwalczać mączniaka rzekomego na ogórkach?

Do walki z mączniakiem rzekomym na ogórkach najczęściej wykorzystuje się fungicydy. W celu zapobiegania infekcjom zaleca się stosowanie środków o działaniu kontaktowym, które tworzą ochronną barierę na powierzchni roślin. Gdy jednak choroba już się pojawi, skuteczniejsze okazują się fungicydy o działaniu wgłębnym, które przenikają do tkanek roślinnych i zwalczają patogeny od środka.

Aby terapia była skuteczna, zabiegi należy powtarzać co 7–10 dni aż do zakończenia zbiorów, pamiętając o przestrzeganiu okresów karencji podanych na etykiecie środka ochrony roślin.

Dla zwiększenia efektywności ochrony rekomenduje się stosowanie naprzemiennie różnych preparatów — najlepiej takich, które zawierają substancje czynne z różnych grup chemicznych. Można także wybierać środki wieloskładnikowe, które łączą kilka substancji aktywnych i w ten sposób ograniczają ryzyko uodpornienia się patogenu.

W ochronie ogórków przed mączniakiem rzekomym szczególnie polecane są środki grzybobójcze o działaniu zarówno zapobiegawczym, jak i interwencyjnym.

Rekomendowane fungicydy

• Revus 250 SC – nowoczesny preparat oparty na mandipropamidzie. Wnika szybko w tkanki roślinne, tworząc skuteczną barierę ochronną, która zapobiega rozwojowi patogenu. Świetnie sprawdza się zarówno w profilaktyce, jak i w pierwszych fazach infekcji.
• Amistar 250 SC – fungicyd zawierający azoksystrobinę, substancję aktywną należącą do grupy strobiluryn. Chroni rośliny poprzez działanie systemiczne i powierzchniowe, a dodatkowo poprawia ich kondycję dzięki efektowi “zielonego liścia”.

Opcjonalnie:

• Orvego 525 SC – środek łączący działanie ametoktradyny i dimetomorfu, zapewniający ochronę zarówno powierzchniową, jak i wgłębną. Sprawdza się przy stosowaniu profilaktycznym oraz w zwalczaniu już rozwiniętych objawów choroby.

Aby zwiększyć skuteczność ochrony i zapobiec rozwojowi odporności patogenów, zaleca się rotację preparatów zawierających różne substancje aktywne.

Ekologiczne metody ochrony

W uprawach ekologicznych dobrą alternatywą dla chemicznych fungicydów jest stosowanie preparatu:

• Polyversum WP 50 – biopreparat oparty na grzybie Pythium oligandrum, który pasożytuje na patogenach chorobotwórczych, takich jak mączniak rzekomy, szara pleśń czy zgnilizna twardzikowa. Dodatkowo stymuluje rośliny do silniejszego wzrostu i poprawia ich naturalną odporność.

Koniecznie sprawdź, na jakie choroby ogórki są narażone.

Jeżeli masz pytania – dołącz do naszej społeczności na Facebooku. Obserwuj również mój profil.