Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka

Bakteryjna kanciasta plamistość ogórka wywoływana przez bakterie to poważne zagrożenie dla upraw, szczególnie tych prowadzonych w gruncie, choć w nieco mniejszym stopniu dotyczy również upraw pod osłonami. Choroba ta rozwija się najintensywniej w czasie gorących dni, kiedy pojawiają się krótkie, intensywne opady deszczu oraz utrzymuje się wysoka wilgotność. Zakażenie może znacząco obniżyć zarówno ilość, jak i jakość zbiorów. Obok mączniaka rzekomego jest to jedna z najgroźniejszych chorób dotykających ogórki.

Jak rozpoznać kanciastą plamistość bakteryjną ogórka?

Początkowe stadium choroby objawia się jako drobne, jasnozielone plamki pojawiające się na liściach. W miarę postępu infekcji, zaatakowane miejsca obumierają – tkanka brązowieje i kruszy się, pozostawiając otwory o typowo kanciastym kształcie, otoczone białawą obwódką. W przypadku dużej wilgotności na spodniej stronie liści często pojawia się śluzowaty nalot – to charakterystyczna wydzielina bakteryjna. Choroba nie ogranicza się tylko do liści – może obejmować również ogonki liściowe, łodygi, a nawet owoce. Zainfekowane ogórki tracą wartość handlową i nie nadają się do przetworzenia.

Informacje o chorobie

• Typ infekcji: choroba bakteryjna
• Czynnik chorobotwórczy: Pseudomonas syringae pv. lachrymans
• Charakterystyczne objawy: drobne nekrozy o ostrych kształtach, obecność śluzowej wydzieliny
• Rośliny podatne: ogórki gruntowe i szklarniowe
• Optymalne warunki rozwoju: temperatura 25–27°C, wysoka wilgotność oraz intensywne opady

Sezon występowania:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Jakie objawy świadczą o wystąpieniu kanciastej plamistości bakteryjnej u ogórków?

• Na powierzchni liści pojawiają się drobne plamki w jasnozielonym odcieniu, zwykle o kanciastym konturze.
• W miejscach uszkodzeń powstają charakterystyczne otwory o ostrych krawędziach, otoczone jasną, niemal białą obwódką.
• Na spodniej stronie liści, przy wysokiej wilgotności, może pojawić się lekko śluzowaty nalot będący efektem aktywności bakterii.
• Objawy infekcji mogą się rozprzestrzeniać również na inne części rośliny – zauważalne są zmiany chorobowe na ogonkach liściowych, łodygach, pędach, a także na samych owocach.

Warunki sprzyjające rozwojowi choroby

Bakteria odpowiedzialna za kanciastą plamistość ogórka szczególnie dobrze rozwija się w środowisku ciepłym i wilgotnym. Choć może funkcjonować w różnych zakresach temperatur, jej najszybszy rozwój obserwuje się przy 25–27°C. Duże opady oraz wysoka wilgotność powietrza tworzą idealne warunki do rozprzestrzeniania się patogenu. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest sztuczne nawadnianie przez deszczowanie, które sprzyja rozsiewaniu się bakterii. Patogen może być również przenoszony przez wiatr, krople wody odbijające się od gleby, owady zapylające, a nawet ludzi – zwłaszcza podczas prac pielęgnacyjnych i zbiorów.

Jak skutecznie ograniczyć rozwój kanciastej plamistości bakteryjnej?

Gdy tylko zauważysz pierwsze symptomy infekcji spowodowanej przez bakterię Pseudomonas syringae pv. lachrymans, konieczne jest natychmiastowe działanie. Aby zahamować rozprzestrzenianie się patogenu, należy regularnie usuwać i niszczyć (najlepiej poprzez spalanie) porażone fragmenty roślin. Kluczowe znaczenie ma również utrzymanie wysokiego poziomu higieny w trakcie prac pielęgnacyjnych – warto dezynfekować narzędzia, maszyny, ręce oraz odzież roboczą.

W zwalczaniu choroby stosuje się środki ochrony roślin zawierające tlenochlorek miedzi, takie jak Miedzian 50 WP czy Miedzian Extra 350 SC. Pamiętaj, że w czasie zbiorów obowiązuje 7-dniowy okres karencji od momentu ostatniego oprysku.

Dla osób szukających bardziej biologicznych rozwiązań, alternatywą może być zastosowanie środka mikrobiologicznego Serenade ASO, który zawiera naturalny szczep bakterii Bacillus subtilis, wspomagający walkę z chorobotwórczymi mikroorganizmami.

Dodatkowo, w ochronie przed kanciastą plamistością bakteryjną ogórka można zastosować inne środki, takie jak Nordox 75 WG (zawierający tlenek miedzi) oraz Curzate Cu 79,5 WP (oparty na wodorotlenku miedzi). Oba preparaty wykazują skuteczne działanie przeciwko patogenom bakteryjnym i grzybowym. Warto również rozważyć użycie biologicznych środków ochrony roślin, takich jak Polyversum WP, zawierający grzyb Pythium oligandrum, który wspomaga naturalną odporność roślin. Z kolei Trianum-P, oparty na grzybie Trichoderma harzianum, może być stosowany w celu poprawy zdrowotności systemu korzeniowego i zwiększenia odporności roślin na choroby.

Działania w przypadku już zainfekowanej uprawy

• Należy natychmiast usuwać wszystkie rośliny wykazujące objawy choroby, a następnie je zniszczyć – najlepiej poprzez spalenie.
• W celu ograniczenia dalszego rozwoju infekcji warto sięgnąć po opryski z użyciem środków zawierających miedź (np. na bazie tlenochlorku) lub wykorzystać biologiczny preparat Serenade ASO, który działa na bazie pożytecznych mikroorganizmów.
• Bardzo istotne jest zachowanie rygorystycznej czystości – regularna dezynfekcja sprzętu, narzędzi oraz higiena rąk i ubrań osób pracujących przy uprawie to podstawa.
• Rekomenduje się również zmianę systemu podlewania – zamiast deszczowni, która sprzyja rozprzestrzenianiu się bakterii, lepiej zastosować nawadnianie kropelkowe.

Jak chronić uprawę przed zakażeniem?

Jednym z kluczowych czynników ryzyka rozwoju bakteryjnej kanciastej plamistości ogórka jest brak prawidłowego następstwa roślin na danym stanowisku. Aby zminimalizować szanse wystąpienia choroby, warto zadbać o odpowiednie płodozmiany – najlepiej zachować co najmniej 2-3 lata przerwy przed ponownym sadzeniem ogórków lub innych warzyw z rodziny dyniowatych w tym samym miejscu.

W profilaktyce istotną rolę odgrywa także prawidłowe zbilansowanie nawożenia – nadmiar azotu może sprzyjać rozwojowi choroby, dlatego warto dokładnie analizować skład pożywek.

Dodatkowo warto wdrożyć poniższe środki ostrożności:

• Stosowanie rotacji roślin, z wykluczeniem dyniowatych na kilka sezonów,
• Zamiana deszczowni na system kropelkowy, który ogranicza rozprzestrzenianie się patogenu,
• Wybór odmian wykazujących odporność lub tolerancję na infekcje bakteryjne,
• Korzystanie wyłącznie ze zdrowego materiału nasadzeniowego, pochodzącego od sprawdzonych dostawców.

A może masz problem z innymi chorobami ogórka?

Uzyskaj wsparcie -> Dołącz do naszej Grupy na Facebook-u.